TR EN

Dil Seçin

Ara

Hayvanlar Nasıl Haberleşir?

Hayvanlar Nasıl Haberleşir?

Haberleşme sadece biz insanlara has bir kabiliyet değildir. Hayvanlar âleminde de haberleşme vardır ve üstelik bunun için birbirinden ilginç yöntemler kullanılır.

Sesli haberleşme dışında vücut ya da yüz hareket veya mimikleri, bakış, renk değişimi gibi ve daha pek çok farklı yöntemleri görmek mümkündür.

 

***

 

Renkli Haberleşmeler

Örneğin ahtapotların vücut yüzeyleri kromatofor adı verilen renk değişimi kabiliyeti olan hücreler ile kaplıdır. Bu sayede çok hızlı bir şekilde ortamın rengine bürünerek ve dolayısıyla kamuflaj maksadı ile ya da avlanırken mesaj verme maksadı ile bu renk değiştirme özelliklerini kullanırlar.

Mürekkep balığında da benzer hücreler mevcuttur ve erkek mürekkep balıkları dişilere yaklaşırken erkek şekilleri ile onlara yaklaşır, arka taraflarını da aynı esnada bu renk değişimi kabiliyeti sayesinde dişi görünümüne büründürür. Bu şekilde çevredeki diğer erkek mürekkep balıklarını yanıltmayı amaçlarlar.

 

Işık İle Haberleşme

Ateş böcekleri veya okyanusların derinliklerindeki ışık çıkarma kabiliyeti olan balıklar da bu özelliklerini haberleşme için kullanırlar.

 

Sesli Haberleşmeler

Sesli haberleşme birçok hayvanın kullandığı bir yöntemdir. Ses her zaman insanlardaki gibi ağız yoluyla değil bazen çıngıraklı yılanlarda olduğu gibi kuyruk hareketi ile veya çekirgelerde olduğu gibi vücut sürtünme hareketi gibi değişik yöntemler ile çıkarılabilir.

Hayvanlar sesli haberleşmede biz insanların kullandığı ses dalgalarından çok farklı dalga frekanslarını da kullanırlar. Örneğin yarasalar ultrason dalgaları (20 kHz üzerindeki dalgalar) ile hem haberleşir hem de bunu yerlerini saptamak için kullanırlar.

 

Dünyanın En İyi İşiten Hayvanı

Araştırmacılar dünyanın en iyi işiten hayvanını araştırdıklarında şaşırtıcı bir sonuç ile karşılaştılar. Bunun sanıldığı gibi yarasa veya bir köpek türü değil, güve olduğunun anlaşılması şaşırtıcı oldu. Bu kadar küçük bir hayvanın 300 kHz’e kadar yüksek frekansları duyduğu tespit edildi. İnsanların 20 kHz’e kadar olan frekansları duyabildiği dikkate alınınca bunun ne kadar muazzam bir kabiliyet olduğu anlaşılabilir.

Bu gerçeği ortaya çıkaran araştırmacılardan Dr. James Windmill bu bulgularını şöyle ifade etmektedir:

“Güvenin bu kadar yüksek frekanstaki sesleri duyabildiğini görmek bizi son derece şaşırttı. Bu bulgu vesilesi ile havadaki ultrason dalgalarının özelliklerini daha iyi anlayacağımızı umuyoruz. Havada ultrason dalgalarının transferi son derece zordur. Çünkü bu dalgalar havada hızla zayıflar. Yarasalar gibi bazı hayvanlar da ultrason dalgalarını kullanır ama şimdi anlıyoruz ki, güve yarasalardan çok ötede bir kabiliyetle bu işi yapabilmekte.”

 

Kokulu Haberleşmeler

Koku da kimyasal bir haberleşme şekli olarak yaygın kullanılır. Hayvanlar çevrelerindeki çok hassas kokuları algılayarak veya koku salarak çevreleri ile irtibat kurabilirler.

 

Elektriksel Haberleşmeler

Az görülse de elektrokomunikasyon da ilginç yöntemlerdendir. Özellikle bazı balık türlerinde dikkat çeken bu özellik sayesinde balıklar elektrik üretebilir ve elektro reseptörleri aracılığı ile elektriksel haberleşme sinyallerini algılayabilirler.

 

Dokunmatik Haberleşmeler

Yine farklı haberleşme tekniklerinden birisi de dokunmadır. Antenleri ile işçi adayı olan karıncalara dokunarak mesaj veren karıncalar, veya özel bir dans şekli ile birbirlerine dokunarak mesaj veren arılar bu haberleşmenin ilginç örnekleridir.

 

Kendi Kendine Haberleşme

Otokomunikasyon da çok farklı bir haberleşme yöntemidir. Çünkü sinyali veren de alan da aynı hayvandır. Kendi kendine haberleşme anlamına gelen bu yönteme örnek elektrik sinyalleri çıkaran balıklar ve gönderdikleri ses sinyallerinin yansımalarını algılayarak yerlerini saptayan yarasalardır.

 

Isı İle Haberleşme

İnfrared termal radyasyonu yani ısıyı da kullanan hayvanlar da vardır. Bazı yılan türlerinde ısı algılama özelliği son derece gelişmiştir öyle ki 5-30 micro metre dalga boyu hassasiyeti ile ısı değişikliğini algılayabilirler.

***

 

Çok muhtemeldir ki halen farkında olmadığımız çok farklı iletişim yolları hayvanlar dünyasında mevcuttur. Sonsuz ilmiyle tüm kâinatı mükemmel bir şekilde yaratan Rabbimizin bu yaratılış örneklerini incelemeye devam eden bilim adamları bizleri şaşırtmaya devam edecek gibi gözüküyor.

Hayvanlar dünyası ile çok sıkı bir iletişim kurup onlarla konuşabilen ve onlara hükmeden Hz. Süleyman, hayvanlar dünyasında sandığımızdan çok daha ileri haberleşme yetenekleri olduğuna delildir. Dolayısıyla şu an şahit olduğumuzdan çok daha ileri haberleşme özelliklerine daha ileride tanık olmamız beklenmelidir.

Son yıllarda bilim insanları adeta Hz. Süleyman’dan esinlenerek hayvanlarla iletişim kurmanın yeni yollarını aramaktalar. Hatta yeni bir araştırma insan beyni ile hayvanların beyni arasında beyin dalgaları ile iletişim kurulabileceğini gösterdi. Bu araştırmada bir insanın beyin dalgaları ultrason dalgalarını yönlendirerek denek faresinin kuyruk hareketlerini kontrol edebildi.

Bir peygambere verilen bu mucizevi yeteneğin kırıntılarına yeni yeni ulaşıyoruz. Yakın gelecek iletişim sahasında çok ilginç gelişmelere vesile olacak gibi gözüküyor.

 

Kaynaklar:

1. http://earthsky.org/earth/worlds-most-extreme-hearing-animal-its-a-moth

2. Non-Invasive Brain-to-Brain Interface (BBI): Establishing Functional Links between Two Brains. Published: April 3, 2013, DOI: 10.1371/journal.pone.0060410