Öğrenciler o yıl ders programlarında yeni bir ders olduğunu fark ettiler. Dersin adı ‘Mantık’tı. Derse yaşlıca bir profesör girecekti. Nihayet ilk mantık dersi başladı. Çocuklardan biri söz hakkı isteyerek:
“Sayın profesör, mantık bize ne öğretir? Lütfen, her şeyden önce bunu anlatır mısınız?” diye sordu.
Profesör kendisine merak ve şüpheyle bakan öğrencilerine:
“Mantık dersinin insanların düşüncesine yaptığı etkiyi anlatmak biraz güçtür. Onun için bunu sizlere bir örnekle anlatmak istiyorum.” dedi. “Farz edin ki, maden ocağından iki insan çıkıyor. Birisinin üzeri tertemiz, diğerininki ise kömür karası içinde… Bunlardan hangisinin yıkanması lazımdır?”
Öğrenciler hiç tereddüt etmeden:
“Tabii, kirli olanı.” diye cevap verdiler.
Profesör tebessüm ederek:
“İşte evlatlarım, mantık bu soruya cevap vermeden önce şunu sorar: Nasıl olur da bir maden ocağından çıkan iki kişiden birinin üzeri tertemiz, diğerininki ise kirli olabilir?”
...
Gözümüzü görebiliriz, ancak akıl gözümüzü göremeyiz. Aynı bunun gibi dünyayı ve olayları görebildiğimiz halde, bunların gözle görünmeyen sebep, sonuç ve ilgilerini akıl gözümüzle görürüz. Ancak, gözde görme kusurları olduğu gibi, akılda da mantık yürütme kusurları olabilir. Yani net görebilmek kadar doğru düşünebilmek ve tutarlı mantık yürütmek de en büyük nimetlerdendir. Büyüklerimiz bu büyük nimete akl-ı selim demişler. Allah herkese nasip etsin.