Soru:
Oğlum dört buçuk yaşında. Bu sene anaokuluna başladı. Babası çok yoğun çalışıyor. O uyuduktan sonra işten geliyor. Çok az görüşebiliyorlar. Tüm gün sadece benimle vakit geçirdiği için anaokuluna gitmesinin onun için daha iyi olacağını düşündüm. Fakat son zamanlarda fark ettiğim bazı davranışları beni oldukça endişelendirdi. Oğlum okulda sadece kızlarla oynuyormuş. Evde sürekli bahsettiği en yakın arkadaşı da bir kız çocuğu. Erkek çocuklarını yaramaz ve tehlikeli buluyor. Geçen gün toka takmak istediğini söyledi. Tüm bunlar biraraya gelince oldukça endişelendim. Sizce yersiz bir korku mu yaşıyorum? Neden böyle davranıyor olabilir? Yardımcı olursanız çok sevinirim.
Cevap:
Çocuklar cinsiyetlerini üç dört yaşından itibaren farketmeye ve dillendirmeye başlar. Yani ben erkeğim ya da kızım; annem de kız, biz ikimiz babamla erkeğiz gibi yorumlar yapmaya başlar. Doğuştan getirilen cinsiyet özellikleri çocuk tarafından farkedilir. Zamanla anne babanın ve çevrenin etkisiyle cinsel kimlik duygusu kazanılır. Cinsel kimlik kişinin doğuştan getirdiği cinsiyet özelliklerine uygun rolleri ve davranışları benimsemesi şeklinde tanımlanabilir.
Çocuklar üç dört yaşa kadar anneye bağımlıdır. Onunla duygusal bağı daha kuvvetlidir. Fakat sonrasında erkek çocuğun babayla iletişim kurması, ona yönelmesi gerekir. Erkek çocuk babayla geçirdiği vakitlerle kendi cinsiyetine uygun davranışlar ve tutumlar kazanır. Erkek ve kadın olmak, onlara uygun sağlıklı davranış kalıpları oluşturmak çocuğun kendi cinsiyetindeki ebeveyniyle kurduğu özdeşimle mümkündir. Erkek çocuk babayla oynayarak, onunla vakit geçirerek erkek olmayı öğrenir. Aynı şekilde kız çocuk da kendi cinsiyetinden memnun ve hoşnut olmayı, kadınlara dair olumlu davranış kalıplarını anneyle iletişimi sayesinde kazanır.
Baba yoksa, ayrılık veya ölüm sebebiyle babadan uzaklık sözkonusu ise onun yerine bu rolü üstlenebilecek amca, dayı, dede ya da aileye yakın erkekler çocukla ilgilenmelidir. Sürekli anneyle vakit geçiren, tüm gün anneyi izleyen, annenin duygusallığına şahitlik eden bir erkek çocuk, anneyi ve diğer kadınları örnek alacaktır.
Oğlunuzun kız çocuklarıyla oynamayı tercih etmesi, babasına uzaklığı sebebiyle olabilir. Sürekli sizinle vakit geçirdiği ve belki de başka erkek arkadaşı olmadığı için kadınların dünyasına daha aşinadır. Oğlunuzun babasıyla daha çok vakit geçirmesi gerekiyor. Günümüzde malesef babalar evlerinden çok uzak kaldılar. Kapitalist sistem babayı evden ve evdeki rolünden yabancılaştırdı. Otorite olmak, çocuklara yönelik kural koymak ve takip etmek anneye kaldı. Fıtratında şefkat ve merhamet olan anneyi bu durum tüketti. Daha tahammülsüz ve sürekli söylenen bir role soktu. Babanın rolü ve varlığı evden uzaklaştıkça annenin sorumluluğu ve kaygıları da arttı. Babanın evde varlığının olması, makul ve sağlıklı kurallar koyması, sevgisini ve ilgisini, vaktini vermesi çocuğa güven duygusu verir. Anneyle şefkate ve sevgiye, babayla güvene dayalı kurduğu iletişim onun sağlıklı bir kişilik geliştirmesine yardımcı olur.
Erkekler bir şeyler yaparken ilişki kurar, erkek çocuğun babasıyla hareketli oyunlar oynaması, boğuşması, güreşmesi, onunla spor yapması gayet sağlıklı bir durumdur. Birlikte tamir yapmak, parkta top oynamak, arabayı yıkamak, benzin almaya birlikte gitmek, markete alışverişe gitmek, torbaları birlikte taşımak, eve dair işleri birlikte halletmek erkek çocuğun cinsel kimlik duygusunu kazanmasında yardımcı olur.
Erkek çocuklar küçük yaşlarda toka takmak istediklerini söyleyebilir, hemen telaşlanmamak gerekir. Sorun diyebilmek için bu davranışın çok tekrarlanması gerekir. Aynı zamanda etek giymek istemek, sürekli kızlarla oynamayı tercih etmek gibi davranışlar da eklenmişse, kaygılanmadan ve telaşa kapılmadan, örnek alabileceği erkek modellerle zaman geçirmesini sağlamalıyız. İlkokulda erkek öğretmen seçmek de bu tercihler arasında olabilir.
Eve yaşıtı olan erkek çocukları oyun oynamak için çağırabilirsiniz. Birlikte vakit geçirmek kendi cinsel kimliklerini tanımaları açısından faydalı olacaktır. Oğlunuzun davranışlarını bir mesaj olarak yorumlamak gerekir. Hayatında eksik olan şeyler konusunda ipucu veren davranışlar olarak düşünülmelidir. Paniklemek ve aşırı kaygı göstermek durumu daha da zorlaştırır. Önerdiğimiz yöntemleri günlük hayatınızda uyguladığınızda zamanla değişiklikleri fark edeceksiniz. Ayrıca bu konuda profesyonel anlamda yardım alabilirsiniz. Bu süreçte sizin için destekleyici olacaktır.