Hayat süresi türlere göre değişir. Bizim ölçülerimize göre uzun veya kısa olabilir, fakat o tür için bu, tam olması gerektiği kadar bir zaman dilimidir. Hay olan, her canlıya hayat veren Allah (cc), o hayatı gerektiği kadar ve gerektiği zamanda verir.
BÜTÜN yaratılanlar, ister hayvan, ister bitki olsun, doğar, büyür, ihtiyarlar ve ölürler. Başlangıçları minik bir tohum veya yumurtadır, belli gelişme devrelerinden geçtikten sonra da vazifelerini bitirip dünyadan ayrılırlar. Hayat süresi türlere göre değişir. Bizim ölçülerimize göre uzun veya kısa olabilir, fakat o tür için bu, tam olması gereken bir zaman dilimidir. Her canlıya hayat veren Hayy olan Allah (cc), o hayatı gerektiği kadar ve gerektiği zamanda verir.
Canlıların hayat süresi, genel olarak vücut yapısının iriliğine bakarak tahmin edilebilir. Hayvan ne kadar büyük olursa, o kadar uzun yaşaması mümkündür. Fakat, en büyük hayvan daima diğerlerinden daha fazla yaşar demek yanlış olur. Mavi balina dünya yüzündeki en iri hayvan olmakla beraber, ondan daha uzun ömürlü olan daha küçük hayvanlar vardır. Ancak, irilik ve ömür uzunluğu genel olarak geçerlidir.
Asırlarca ayakta kalan canlılar
California’nın ‘Redvrood’ denilen selvi ağaçları gerek yaş, gerek irilik bakımından yeryüzündeki bütün canlıların en ilerisindedir. Bazen göğe doğru 120 metre yükselen bu dev ağaçların birçoğu bin beş yüz yıl önce gencecik fidandılar. Bunlardan bazılarının dört bin yıldır yaşamakta oldukları bilinmektedir. Çamların ve meşelerin arasında yüz yaşını geçmiş pek çok ağaç vardır. Aynı zamanda yirmi beş yaşına gelince ihtiyar sayılan ağaçlar da bulunur. Hele bazı bitkiler hayat devrelerini on iki aydan az bir zamanda tamamlamış olurlar.
Sürüngenlerin hem suda, hem karada yaşayanları daha uzun ömürlüdür
Hayvanlar âleminde uzun ömürlülük rekoru dev kaplumbağalardadır. Hint Okyanusu’ndaki Mauritis Adası’nda yaşayan bir kara kaplumbağası kazaen öldürüldüğü sırada 152 yaşındaydı ve söylendiğine göre, bir yüz yıl daha yaşayabilirdi. Alligator cinsinden olan timsahlar da senelerce yaşarlar; birçoklarının elli yaşını geçtiklerine şüphe yoktur. Asya’nın dev semenderlerinden bazıları, elli yıldan uzun zaman yaşamışlardır.
Kuşlar
Kanarya gibi bazı kuşların ayaklarına bakarak kuşun yaşını belirleyebilirsiniz. Genç kuşların ayakları saydam gibidir. Bir yaşındaki kanaryaların ayakları dümdüz ve cilalı gibidir, üç yasına kadar ayaklar köşeli olur ve üç yaşından sonra da küçük pullar ve kabuklarla örtülür. Tırnaklar uzar ve donukluk yoğunlaşır. Mahmuzlar daha belirgin olur. Bunlar kuşun yaşlı olduğuna birer ipucu teşkil eder.
Bazı papağan çeşitlerinin elli-altmış yıl yaşadıkları görülmektedir. Sultan papağanı 20-25 yıl kadar yaşar. Arkadaş canlısı Afrika Gri Papağanı ise 80 yaşına kadar yaşayabilir. Londra’nın Kensington Parkı’ndaki bir kuğu kuşu ise seksen bir yaşına kadar gelmiştir. Anavatanları Avusturalya olan muhabbet kuşlarının ise 10-12 yıl kadar ömürleri vardır.
Balıklar
Bilim, bugün balıkların hiç bir zaman ihtiyarlamadıkları yolundaki inanışı kabul etmemektedir. Başka hayvanlarda olduğu gibi, balıklarda da irilik hayat süresini gösteren faktördür. Sazan balığı on beş yaşında ihtiyarlıktan ölür. Kaydı bulunan en ihtiyar balık, Avrupa’nın altmış yaşına kadar yaşamış bir tatlı su yayın balığıdır. Fakat dev balıklardan bazılarının bundan çok daha fazla yaşadıklarına şüphe yoktur. Buna mukabil birçok küçük balıkların hayatları bir yıldan kısa zamanda sona erer.
Böcekler
Böceklerin birçoğunun hayatları bir yıldan daha kısa zamanda son bulur. Bugünkü bilgimize nazaran, on yedi yaşındaki ağustos böceği bütün böceklerin en uzun ömürlüsüdür. Fakat bu zamanın on altı yıl ve on ayını toprağın altında gelişmekle geçirdiği unutulmamalıdır. Yetişkin bir böcek olarak hayatı sadece birkaç hafta devam eder; bu müddet zarfındaki vazifesi ise üremektir.
Hayvanlardaki yaş rekorları
Yabani hayvanlarda uzun yaşama rekoru, elli, hatta yetmiş yılla Asya filindedir.
Otuz yaşına erişebilen tek tük türlerin arasında babun maymunu, aslan, ayı, at, eşek, gergedan, tapir denilen ve yaban eşeğine benzeyen hayvan, zürafa ve büyük balinalar yer alır.
Gerçek maymunlar ve diğerleri ile maymunumsu makiler iriliklerine göre uzun ömürlü sayılırlar. Büyük maymunlar on beş ilâ on sekiz yaşından önce yetişkin olmadıklarından insan kadar yaşadıklarına hükmedilebilir. Hayvanat bahçelerindeki maymunlardan şempanze ile orangutanın yirmi beş yıl yaşadıkları görülmüştür.
Kedilerin çoğunluğu on ile yirmi beş yaşına kadar yaşayan hayvanlar sınıfındandır.
Yabani köpekler ender olarak yirmi yaşından fazla yaşarlar.
Geviş getiren sığır, koyun, geyik ve antilop gibi hayvanların azami hayat süresi ise yirmi beş yıldır.
Sincapların on beş yıldan fazla yaşamaları beklenemez.
Farelerle sıçanlar ise altı, yedi yıldan fazla yaşamazlar. Sivri burunlu birer sıçana benzeyen soreksgillerle, tarla fareleri, bir yıl ilâ on sekiz ay yaşayabilirlerse de ihtiyarlayıp, tabiî ölümle ölenleri pek görülmez.