Çevre, kirliliği ile mücadele etmek amacıyla pahalı teknikler ve prosesler yerine, doğadaki biyolojik sistemlerin kullanılabileceği düşüncesi son yıllarda yaygınlaşmaya başladı. Bu gelişmede ise, bugüne kadar faydasız ya da zararlı olarak nitelendirilen bazı bitki ve hayvan türlerinin faydalı yönlerinin de olduğunun keşfi önemli rol oynadı. Örneğin su sümbülü, su kanallarını tıkaması nedeniyle 70’li yıllara kadar zararlı bir su otu olarak biliniyordu, oysa şimdi doğal arıtmada kullanılan bir bitki.
Üstte su sümbülü
İşte gelişen biyoloji bilimiyle birlikte bu tür bitkilerin yaratılıştan verilen özellikleri sayesinde, suları kirleten maddeleri uzaklaştırabildikleri de anlaşıldı. Yani bitkiler kullanılarak kanalizasyon ve atık suların temizlenmesi mümkün, hatta bu yolla atık sulardaki o kötü koku ve hastalıklar bile engellenebilir. Üstelik bitkilerin kullanıldığı bu doğal arıtma sistemi, enerji gerektirmediği için minimum maliyetle istenilen her yere kurulabilir.
Üstteki çizimde doğal atık su arıtma sistemi görülüyor
Temizlik İşçileri Bitkiler
Saz, kamış, su mercimeği ve su sümbülü gibi saçak köklü sucul bitkiler yaşadıkları ortamdaki suları temizleyecek şekilde tasarlanmışlar. Bu tür bitkilerin kullanıldığı arıtma sisteminde bitkiler suyu kirleten azot, fosfor, potasyum ve karbon gibi elementleri tüketerek beslenirken, havadan aldığı oksijeni de kökleri vasıtasıyla suya ileterek suyun arıtma işlemini gerçekleştirmiş oluyor.
Bu mucizevi sucul bitkilerin kullanıldığı doğal arıtma tesisinde, kanalizasyon suları “sulama suyu” kalitesine kadar arıtmak mümkün. Bu yolla, köylerde atık suların arıtılmadan çaylara, derelere verilmesi ya da fosseptikte toplanması nedeniyle ortaya çıkan bulaşıcı hastalık, sinek, kötü koku gibi problemler de tamamen ortadan kalkıyor.
Suyu yeniden kazanarak, tarımsal sulamada kullanılabilecek hale getiren bu uygulama, tüm köylerde hayata geçirilebilirse, milyonlarca metreküp atık su doğal yollarla yeniden kazanılmış olacaktır. Özellikle içme suyu havzasında yer alan köylere bu sistemin kurulması önem arz etmektedir.
Doğal Arıtma Tesisi Nasıl Kurulur?
Doğal arıtma tesisinin kurulması da öyle çok zor ve masraflı değil. Köydeki her bir kişi için 1-2 metrekarelik bir alan yeterli. Bu şekildeki bir alana 80 cm derinliğinde bir havuza sucul bitkiler dikilerek mini bir tesis oluşturulabilir. Bu iş için önce, dikdörtgen şeklinde bir havuz kazılıyor. Ardından, köklü bitkilerin tutunabileceği toprak, kum ve çakıldan oluşan karışım, havuzun altına seriliyor. Dağıtım ve drenaj boruları da döşendikten sonra uygun sucul bitkiler dikiliyor.
Bitki olarak suyu seven, sulak ortamda kendiliğinden yetişen saz ve kamışlar gibi saçak köklü bitkiler kullanılıyor. Bitkilerin dikimi ile tesisin inşası da tamamlanmış oluyor. Evsel atıklar ve kanalizasyon suyu, borular kanalıyla bu havuza aktarılıyor. Kendini yenileyebilme özelliğinde yaratılan bu bitkiler suyu kirleten elementleri tüketerek besleniyor ve havadan aldığı oksijeni de kökleri vasıtasıyla suya ileterek, arıtma işlemini gerçekleştiriyor. Bu yolla varlığını sürdürebilen bitkiler, kanalizasyon atıklarını tarımda kullanılabilecek kadar temiz hale getiriyor.
Bu arada doğal arıtmada kullanılan bu sucul bitkilerin tarım ilaçları gibi zehirli maddeleri uzaklaştırma özelliğine de sahip olduğunu hatırlatmakta fayda var.
İnsanlar Bitkilerden Ders Almalı
İnsanoğlu olarak temizlik görevlisi bu bitkilerden ders çıkartmalıyız. Gelecek nesillere daha yaşanabilir bir dünya bırakmak için doğaya dost doğal çözümler üretmemiz gerekiyor. Bu israflı, iktisatsız ve çevreye zarar veren kirli yaşam tarzını değiştirmeli, doğayla dost sürdürülebilir bir yaşam tarzını benimsemeliyiz.
“Bitkilerin her birinde, düşünen bir insan ve toplum için ibretler vardır.” (Şuara Suresi, 7-9)
