Gazozlar Helal midir?

İnsanların büyük çoğunluğu Hedonism’in kölesidirler, kendilerine lezzet veren şeylere yönelirler; fakat onlarla ilgili ve daha mühim olan başka şeyleri düşünmeyi hiç istemezler. Bununla da kalmayarak; kendilerinin ve kendileri gibi olanların lezzet peşindeki o hallerini savunmaya, onları haklıymış gibi görmeye ve göstermeye de çalışırlar! Halbuki insanlar, öncelikle Allah’a ve O’nun Resulüne (asm) itaatle mükelleftirler; öncelikle o vazifelerini yapmaya ve o vazifelerine aykırı hallerden kaçınmaya çalışmaları gerekir.

Gazozlar konusundaki davranışlarının da buna göre tahlili, içinde yaşadığımız zaman diliminde Müslümanların “İslâm’da helal-haram” hassasiyeti ile ilgili en mühim konularından biridir. Çünkü “İslâm’da helal-haram” konusunda, insanların kendilerinin ve mükellefiyetlerinin olduğu insanların haramlardan uzak yaşamaları için gerekenleri yeterli şekilde yapmaları, onların bu dünyadaki en mühim vazifeleri arasında yer almaktadır.

Maalesef, fennî bilgi noksanlığından veya “Hedonism” ile gerçekleri saptırmaya çalışmaktan doğan “gazozlarla ilgili bilgi kirliliği”, yıllardır Müslümanlar arasında da çok yaygındır ve bu hâl belki Müslümanların dualarının kabul olmamasına da sebeb olarak devam etmektedir!

…  

Gazozlar su, şeker, tad ve koku verici esanslar ve koruyucu maddeler karışımının basınçlı CO₂ gazıyla şişelere veya aluminyum kutulara doldurulmuş olduğu, aslında “az alkollü içecekler”dir. 

Tad ve koku verici esanslar, “yağ cinsinden” (hidrofob) oldukları için suda çözünmezler. Değişik sıvıların birbirleriyle tam olarak karışabilmelerine, kimya biliminde “onların birbirleri içinde çözünmeleri” denilir. Moleküllerinde “hidrofil” grup bulunan değişik sıvıların molekülleri, o “hidrofil” grupları vasıtasıyla “hidrofil assosiasyon” yaparak birbirleriyle tam karışabilirler. Aynı olay, molekülünde “hidrofob” grup bulunan değişik sıvıların o “hidrofob” grupları vasıtasıyla “hidrofob assosiasyon” yaparak birbirleriyle tam olarak karışmalarında da vuku bulur.

Gazozların imalatında kullanılan “etil alkol” (C₂H₅OH), molekülünde hem “hidrofob” grup C₂H₅ ve hem de “hidrofil” grup OH bulunduğundan, molekülündeki C₂H₅ grubu vasıtasıyla “hidrofob assosiasyon” ve molekülündeki OH grubu vasıtasıyla da “hidrofil assosiasyon” yaparak, tad ve koku verici “hidrofob” esansların su ile tamamen karışmasına (kimya bilimindeki ifadesiyle suda çözünmesine) sebep olabilir. Bunun aynen benzeri bir olay, gazoz imalinde “etil alkol” yerine helal bir gıda katkı maddesi olan “propylen glycol”ün kullanılmasında da olur. 

Gazozların bileşimine, sarhoşluk vericiliği sebebiyle bir damlasının bile vücuda ithali haram olan “etil alkol” insanların iradesi ve kasdı dışında değil; onların iradî ve kasdî bir işlemiyle dahil olduğu için (hayatî zaruret halleri hariç) gazozlar vasıtasıyla da olsa, onun bir damlasının bile vücuda ithali haramdır.

“Propylen glycol” adlı helal “gıda katkı maddesi”nin “etil alkol”den biraz daha pahalı olan fiyatı, gazozların fiyatını pek etkilemeyeceği halde, İslâmî hassasiyeti olmayan gazoz üreticileri “etil alkol” yerine onu kullanmazlar; onu kullanan gazoz üreticileri de, gazozlarının “helal” olduğunu etiketlerinde bildirirler.

Gazozlarda tad ve koku verici esanslar ile ilave edilen “etil alkol” arasında bir “interaction” neticesinde “etil alkol”ün kimyasal değişime uğrayarak, “haram” olmaktan çıktığı ve gazozların “helal” bir içecek haline geldiği de asla söylenemez!

Gazoz ana çözeltisine ilave edilen “etil alkol” veya “propylen glycol” vasıtasıyla tad ve koku verici esanslar kimya biliminde “solvatasyon” denilen “fiziksel” bir olayla suda çözünebilir hale getirildiği için, bu olayda onların molekül yapıları değişmez (“istihale” ile helal olmazlar.) Bunun, “fiziksel bir olay” olduğu, kimya biliminde “solvoliz” (istihale) denilen “molekül yapılarındaki değişimle” olmadığı, bu işlem sonucunda gazozlardaki esansların tad ve koku özelliklerinin imalatlarının sonucunda hiç değişmeyişinden açıkça bellidir.

…

Şeriatı kendimize uydurmaya değil, kendimizi şeriata uydurmaya; gerçekleri isteklerimize göre aslından saptırmaya değil, onları gerçek olarak kabul etmeye ve neşretmeye çalışmalıyız! “Çoğu sarhoş edenin azı da haramdır” Hadis-i Şerifinin manası, gazozlar konusunda saptırılmaya çalışılmamalıdır! Sarhoşluk verici etil alkolü az da olsa ihtiva ettiği halde, “Gazozları içerek sarhoş olana rastlanmamıştır” sözleriyle o gazozlara “helal” demeye çalışanlar, kendilerini ve muhataplarını maalesef o yanlış sözleriyle aldatmaya çalışmaktadırlar!

Onlara şöyle basit bir misal verilerek, iddialarının yanlışlığı anlatılabilir:

1- Bir insan bir oturuşta, içinde %45 “etil alkol” bulunan bir alkollü içecekten bir bardak (200 ml) içmekle sarhoş oluyorsa,

2- Aynı insan bir oturuşta da ard arda en fazla 2000 ml sıvı içecek içebiliyorsa,

3- O insan (190 ml %45 alkollü içecek+1810 ml su) ile kendine 2000 ml’lik bir içecek hazırlasa, onu bir oturuşta tüketinceye kadar içse bile, sarhoş olmaz.

4- Fakat böyle bir durumda, o insan “Çoğu sarhoş edenin azı da haramdır” hadisine muhalefet etmemiş mi olacak ve o içecek ona “helal” mi olacaktır?

Bu basit ve kolay anlaşılabilir misal göz önüne alınmakla, “Gazoz içerek sarhoş olana rastlanmamıştır” sözüyle, az da olsa “etil alkol” ihtiva eden gazozlara “helal” demenin ne kadar yanlış olduğu kolayca anlaşılabilir!

…

Bazı yanlış yazılarda rastlandığı gibi, insanların besin olarak istifade ettiği sütlerin sığırların bedenlerinde teşekkül şekli emsal gösterilerek, gazozların bu “yanlış kıyas” ile de helalliğine hükmedilemez!

Kur’an-ı Kerîm’de, Allah’ın “helal” kıldığına “haram” demek ve “haram” kıldığına “helal” demek, açıkça ve kesinlikle yasaklanmıştır!

Peygamberimiz (asm) “Sebeb olan, yapan gibidir” buyurmuştur.

Netice olarak, gazozların üretim şekli ve o üretim şeklinin fennî açıklamaları ile ilgili bu bilgilerin, ilgili âyetlerin ve hadislerin ışığında, sarhoşluk verici “etil alkolü” çok az bile olsa ihtiva ettikleri için, “haram”  olan gazozlara “helal” diyen sözler söylenmemeli ve yazılar neşredilmemelidir!

Müslümanları bu konuda yanlışa sevk etmenin ve onların bu haram içeceği tüketmeye devam etmelerine sebep olmanın günahının büyüklüğü, çok iyi düşünülmelidir!