İrade Terbiyesi

Yıllar önce okuduğum “Ergun Göze ile Elli Beş Yıl” isimli kitapta, Ergun Göze’nin babası Ahmet Bey’in oğluna yazdığı mektupları zaman zaman açıp tekrar okurum.

Ergun Göze’nin lise son sınıfta kalması sebebiyle tebdili mekânda ferahlık vardır diyerek Çorum Lisesi’ne nakli yapılır ve babası kendisine sık sık mektup yazar. İşte o mektuplarda geçen irade ile ilgili önemli satırlar:

“…sen hayatta yeni bir çığır ve daha verimli bir hareket tarzı bulmak, edinmek için yurt ve muhit değiştirdin. Yalnız ders yapmak için bile değil sadece ve yalnız hayatta muvaffakiyet için muasır ve çok ciddi ve hakiki manasıyla medeni ve terbiyeli ve nazik bir insan olmak için Çorum’dasın.”

“…İrade ve metanetinizin karşısında yenilmeyecek müşkül ve halledilmeyecek bir mesele yoktur.”

…

Peki hayatımızda yeni bir çığır açabilmek ve daha verimli bir hareket tarzı bulmak için neler yapmalıyız? Özellikle günümüzde her şey o kadar hızlı olup bitiyorken, hayata dair kalıcı planlarımız var mı? Yoksa akıntıya kapılmış gibi mi yaşıyoruz? Çünkü irademiz güçlü değilse akıntıya karşı yüzmemiz de mümkün değildir.

Birbirinin aynısı günler, haftalara, aylara ve derken salgın hastalığın iki yılı aştığı şu günlere kadar ulaşır. Bu sürede üzerimize sinen hantallık ve rehavet iyice yerleşip beraberinde mutsuzluğu getirmeden yerimizden kalkmalı ve bir şeyleri değiştirmek için bir yerden başlamalıyız.

Özellikle yolun başındaki genç arkadaşlarımız bilmeli ki zayıf bir irade güçlendirilebilir. Düzenli çalışmalar ne kadar az olursa olsun sonuca ulaştırır. İçimizde filizlenen fikirlerin can bulması ve kök salması için, düzenli bir çalışma ve tekrar gereklidir.

İrademizi güçlendirmek için öncelikle kendimize günlük görevler belirlememiz gerekir. Küçük adımları tekrarlamanın sizi ne kadar ilerleteceğini hayretle göreceksiniz. Örneğin birisi namaz vakitlerini geçiriyor veya tamamını bir türlü kılamıyorsa, bu konuda iradesini güçlendirerek çözüm üretebilir. Evet insan kendisiyle yüzleşebilmeli, dertleşebilmeli ve hatta kendisine ‘hayır’ diyebilmelidir. Samimi olduğumuz birisini bir yanlışından döndürmek amacıyla onu ikna etmek için konuşmaz mıyız? Peki bu dünyada sorumlu olduğumuz ilk ve en başta gelen kişi kendimiz değil miyiz? O halde kendimizi boşveremeyiz; kendimize dair kararlar almalıyız. Bu amaçla gerçekçi olup aylık, yıllık bir planlama değil kısa vadeli bir planlamayla kalıcı bir irade gücü sağlayabiliriz.

…

Unutmayalım İslam’da bir şeyin tamamı yapılamıyorsa, tamamı terk edilmez. Bu, yapacağımız çalışmalar, sınavlar, hazırlanan projeler için de geçerlidir.

Vücudumuzdaki kas sistemi gibi, irade terbiyesi de egzersize tâbidir. Bu tekrarlarla bir ritim yakalamak önemlidir. İnsanın kendi hayat düzeni içinde bir takım eylemler için ritim tutturması gereklidir. Her birimizin vücudunda nasıl kalp ritmi varsa, eylemlerimiz de birer ritme tâbi olmalıdır. Örneğin okuma ritmi; her gün az da olsa düzenli bir şekilde yapılabiliyorsa, alışkanlık oluşmuş, irade güçlenmiş demektir.

Bütün bunların yanında dünyevi ve uhrevi meziyetlerin temelinde erken kalkmanın büyük önemi vardır. “Zaman onu doğru kullananlara yanlış yapmaz” çok haklı bir sözdür. Gece geç saatlere kadar oturup, bir de o saatlerde yemek yiyorsak sabah kalkamayacak, uyandığımızda ise vücudumuz oldukça halsiz olacaktır.

Aslında olabileceğimiz insan için önümüzdeki engel yine ve sadece kendimizizdir.

Akıntıda sürüklenmek de var, akıntıya yön vermek de. Duygularımızın ve ihtiyaç diye gördüklerimizin akıntısına irademizle yön verebilir ve bir baraj gibi kendimize güç üretebiliriz. Hayatın tadını da rengini de eğer istersek değiştirebiliriz.