Bir belgeselde izlemiştim. Bir uzman, Everest tepesine tırmanma hakkında konferans veriyordu. Konu tırmanışın en riskli aşamalarından birine gelmişti. İki yanı dik ve derin uçurumlarla çevrili bir sırttan geçişi anlattı.
“Burası tırmanması çok zor bir yerdir. Ve çok da risklidir. Zira her an iki taraftan birine düşebilirsiniz.
Eğer sol tarafa düşerseniz, 2400 metre aşağıya düşersiniz. Sağ tarafa düşerseniz de, 3500 metre aşağıya.”
Ve bir an durup, “Galiba sağ tarafa düşmek daha iyi.” dedi. “Böylece biraz daha uzun yaşarsınız.”
Seyircilerin çoğu ancak birkaç saniyelik bir şaşkınlıktan sonra güldüler. Espri ilk anda anlaşılmayan bir incelikteydi zira. İki tarafa düşünce de ölüm kesindi aslında. Ama sağ tarafa düşünce, dibe varana kadar biraz daha fazla zaman geçeceği için ‘daha uzun’ yaşamış oluyordu kişi. Trajikomik bir anlatımdı gerçekten de.
Ve bu anekdotu anlattığım hemen herkes de, espriyi ancak birkaç saniye sonra anlayıp güldü. Ama çoğu bunu ömür boyu unutmayacaktır muhtemelen.
Zira anlatılan olay, olağan dışı bir koşulla ilgili görünse de, derinde gerçek hayatımızla birebir örtüşüyor. Günümüzün moda konularından olan “Ne yaparsak daha uzun yaşarız?” sorusunun gerçek cevabı da burada. Ne yaparsak yapalım, ancak ‘biraz daha uzun’ yaşarız. Ama sonuç aynıdır. Her şartta kabre ‘düşeceğiz.’
•••
Geçenlerde dinî yaşantısı pek olmayan bir arkadaşla sohbet ediyorduk.
Sordu: “Ne yapıyorsun?”
“Koşturuyorum.” dedim.
Gülerek “Nereye?” dedi.
“Kabre.” dedim.
“Ne diyorsun ya?” dedi. “Nasıl cevap o?”
“Ne demeliydim sence?” diye sordum. “Kısa vadeli bir hedef belirleyip, örneğin çocukların eğitimi için filan mı demeliydim? Uzun vadede yolun sonu belli.”
“Hık mık.” deyince de bir örnekle açtım:
“Bu hayat 110 metre engelli koşusu gibi. Arka arkaya engeller var. İlkokul, lise, üniversite, iş, evlilik, emeklilik, çocukları evlendirme vs… Ama bitiş çizgisi mutlaka ölüm. Şu an önümde olan engelden mi bahsetmeliyim sence, varacağım son çizgiden mi?”
Ve hayalî bir örnek verdim:
110 metre engelli finali başlamak üzere. Spiker bir atlet ile röportaj yapıyor:
“Hedefiniz nedir?”
“İlk engeli geçmek.”
“Peki sonra?”
“İkinci engeli geçmek.”
“Sonra?”
“Üçüncü engeli geçmek.”
“???”
Dünyada böyle cevap verecek bir atlet yoktur herhalde. Ama öylesi cevaplar veren insan hayli çok.