TR EN

Dil Seçin

Ara

Hayvanlar Kışı Nasıl Geçirirler? / Kâinata Bakma Durağı

Havalar soğuyup, karlar heryeri örttüğü zaman hayvanlar ne yaparlar? Soğuk kış günlerini nasıl geçirirler?..

Bu konuda birkaç seçenek düşünebiliriz. Mesela hemen akla gelen, soğuk olan yerden daha sıcak bir yere gitmek; ya da başka yere gitme imkânı yoksa bulunulan ortamda uygun bir köşeye çekilip soğukların geçmesini beklemek; veya soğuktan koruyacak daha kalın giysilerle donanmak.

Hayvanlara baktığımızda, bizim aklımızla vardığımız bu çözüm yollarını tamamen uyguladıklarını hayretle görürüz. Evet, Allah (cc.) hayvanlara akıl vermemiştir fakat onları sahipsiz de bırakmamıştır. Onları her birine uygun bir korunma yoluna sevketmektedir. Bu sayede bazı hayvanlar göç edip soğuktan kaçarlar; kimisi bir köşeye çekilip kış uykusu uyurlar; kimisinin de kürklerinin kalınlaşması, hareketlerinin yavaşlaması gibi vücutlarında soğuktan koruyacak tedbirlerle kışı geçirmeleri sağlanır.

...

Bir belgeselde izlemiştim. Çok büyük bir alana yayılmış kuş sürüsü adeta hareket borusu çalmış gibi göç için hep birlikte uçuşa geçmişlerdi. Belgeselde tam da bunun anlaşılamadığı vurgulanmıştı. O ana kadar o bölgede yaşayan göçmen kuşlar, aralarında sıkı bir iletişim var gibi, hep birlikte ve aynı anda göç etmek için havalanmaktaydılar… Bu nasıl olmakta ve “bir emir almış gibi” aynı anda bütün kuşlar nasıl göçe başlamaktaydılar?

Elbette bu olay, yeryüzüne, Sanatkârını tanıtan, O’nun ilmini, kudretini, rahmetini gösteren bir galeri nazarıyla bakanlar için muhteşem bir gösteridir. Âlemler Rabbinin, yarattığı mahlûkatını idare edip, hikmetiyle nasıl sevkettiğinin küçük bir örneğidir.

Fakat bunun sırrını kuşlarda arayanların asla çözemeyeceği bir haldir. Çünkü bu yaptıkları, ışığı yansıtan bir aynayı ışığın kaynağı zannederek, ışığın o aynadan nasıl çıktığını ya da o aynanın nasıl olağanüstü bir ayna olduğunu anlamaya çalışmaya benzer.

Oysa Allah’ın işini kuşlara değil Allah’a verip, “Allah bunu nasıl yaratıyor, nasıl bir sistem kurarak iş görüyor?” diye araştırma yapılsa, hem mahlûkatın yaratıcısı tanınacak, hem de boşa kürek çekilmeyecek…

 

***

 

Pek çok hayvan kış bastırmadan sıcak bölgelere giderler. Sevk-i ilâhi ile soğukların zararlarından böylece kurtulurlar.

Bazı memeliler, yarasalar, ren geyikleri, yılan balıkları ve balinalar gibi hayvanlar kışın yiyecek bulabilecekleri başka yerlere göç ederler.

Böcekler de göç ederler. Bazı kelebekler ve pulkanatlılar çok uzak mesafelere göçerler. Örneğin kral kelebekleri yazı Kanada ve Kuzey Amerika’da, kışı ise güneye göç edip Meksika’da geçirirler.

Böceklerin çoğu ise kısa mesafelere göç ederler. Mesela beyaz karınca ve uğur böcekleri toprağın derinliklerine ya da kuytulara göç ederler. Topraktaki kurtlar ve solucanlar da aşağılara giderler. Bazıları iki metreden fazla derinliğe inerler.

 

***

 

Bazı hayvanlar göç ettiği halde bazıları kışı bulundukları bölgede geçirirler. Bu hayvanların değişen hava şartlarına göre vücutlarında değişiklikler olur. Yaz sonuna doğru gürleşen yünleri ile soğuktan korunmuş olurlar. Bazılarına ise kışa özel olarak kürklerine beyaz renk verilir; böylece soğuktan ve avcı hayvanlardan korunmalarına yardım edilir.

 

***

 

Ayılar, kokarcalar, sincaplar ve bazı yarasalar kış mevsimini derin bir uyku ile geçirirler.

İçgüdü ile değil, sevk-i Rabbanî ile kış uykusuna yatan hayvanların vücut ısıları düşer, kalp atışları ve solunumları azalır. Mesela, dağ sıçanı kış uykusuna geçtiğinde kalp atışları dakikada 80’den 4’e; ayılarınki ise 45’ten 10’a düşer. Böylece bu hayvanlar çok az enerji kullanırlar.

Bu hayvanlar, yine sevk-i ilâhi ile “yazdan kışa hazırlanırlar” ve sonbaharda fazla beslenerek kışa hazırlık yaparlar. Bu yiyecekler vücutlarında yağ olarak depolanır. Uyku esnasında da bu yağlar hem enerjiye hem de suya dönüştürülür. Böylece hayvan hayatta kalır.