TR EN

Dil Seçin

Ara

Sabah Işığı

Mevsimsel değişikliklerin insan üzerindeki psikolojik etkileri ciddi boyutlarda hissedilir.

 

Mevsimsel değişikliklerin insan üzerindeki psikolojik etkileri ciddi boyutlarda hissedilir. Kış döneminde insanlar daha sık olarak kış depresyonuna girebilirler. Belirtileri; sürekli karamsarlık, durgunluk, yorgunluk hissi, mutsuzluk, ümitsizlik, isteksizlik, özbakımına özen göstermeme, uyku ve iştah bozukluklarıdır.

Mevsimsel afektif (duygulanma) bozukluğu çeken kişilerde kış depresyonunu tedavi etmek için ışık terapisinden yararlanılır.

Ancak araştırmacılara göre sabahın doğal gün ışığının antidepresan etkisi, kış depresyonu için en iyi tedavi şeklidir.

İşin ilginç bir yanı ise, akşam alınan ışık depresyonu artırırken; sabah ışığı ne kadar erken olursa tedavide o derecede düzelmeler olmaktadır.

 

Işık ve depresyon

Kısacası tabiatta takdir edilen zamanlamadan uzaklaştığımızda, bedenimiz ve zihnimiz hiç de olumlu tepkiler vermiyor. Yapılan çalışmalar uyku bozukluklarının, genellikle güneşin ilk ışıklarından mahrum kalmamızdan ve günün çok büyük bölümünü yapay ışıklandırma altında geçirmemizden kaynaklandığını ortaya koymaktadır.

Dedelerimiz, Peygamber Efendimizin uyguladığı gibi, hava kararınca uykuya geçmeye ve güneş doğmadan kalkmaya özen gösterirlermiş. Sabah ışığının depresyonu ve uyku bozukluklarını önleyici etkisi, hayata hayat katan sünnetteki bu hikmeti gösteriyor.

Ayrıca Peygamber Efendimiz, “Sabah uykusu rızka pusu” buyurarak, sabah erken kalkmayı ve rızkımızı aramayı tavsiye etmiştir.

Gerçekten hayatta başarılı olmuş, ömürlerine birkaç insanın yapabileceği kadar çok işleri sığdırmış kişileri, sabah vakitlerine önem verdikleri ve sabah erken kalkıp sonra da uyumadıkları bir gerçektir.

 

Vücudumuzdaki program

Fizyologlar, kortizol gibi uyanıklık veren hormonların en fazla salgılandığı periyot olarak, sabah 7-10 arasını göstermektedirler. Uzmanların yaptıkları sayısız araştırmalarda hep aynı sonuca ulaşılmıştır: sabahın erken saatlerinin planlama, düzenleme ve ileriye dönük düşünce üretimi için en verimli zamanlar olduğu. Başarılı olan kişilerin bu saatleri dikkate alanlardan olmalarının sırrı da buradadır.

Sabah erken kalkmaktan maksat, güneşin üzerimize doğmaması anlamındadır. Elbette bunun için de erken yatmak gerekecektir. Bu şekilde uyku da düzenli hale gelir. Düzenli ve yeterli uykuyu alan öğrencilerin de derslerinde daha başarılı olduklarını biliyoruz.

Erken kalkmak, sözünü ettiğimiz gibi aynı zamanda güneş ışığından daha çok yararlanmak anlamına geliyor. Çünkü gün ışığının sıkıntıyı dağıtıcı özelliği vardır, ayrıca gece uyumak uykunun kalitesini de artırır. Yapay yerine doğal ışık, her bakımdan daha faydalıdır.

Güne erken başlayanlar daha mutlu ve keyifli olmaktadırlar. Gece uyumayıp gündüz saatlerinde uyuyanlar ise, adrenalinin ve güneş ışığının etkisiyle sığ bir uyku ile uyurlar. Derin bir uyku gerçekleşmediğinden sempatik aktivitenin de tesiriyle uykuda tatmin olmaz. Bu yüzden güneş doğduktan sonra ve öğle arasındaki uyku dinlendirici değildir.

 

Erken kalkmanın faydaları:

         •        Erken kalkanlar gece daha kolay uykuya dalar, uyku problemlerini daha az yaşarlar.

         •        Erken kalkanların üçte ikisi uykularını aldıklarını ve nadiren yorgunluk hissettiklerini söylemektedirler.

         •        Araştırmacılar erken kalkmanın depresyonu yenmeye yardımcı olduğunu vurgulamaktadırlar. Çünkü gün ışığının antidepresan etkisi                           mevcuttur.

         •        Erken kalkmak, vücut hormonlarını düzenlediği gibi kilonun korunmasında da etkilidir.

         •        Erken kalkanın stresi hafifler. Kişinin sabahları sessiz ortamda kendisiyle baş başa kalması, günü sakin geçirmesinde etkilidir. 

Kısacası erken kalkmak günün bereketli ve verimli geçmesine yardım eder. Zaman böylelikle daha etkili kullanılır ve gün daha verimli yaşanır. Peygamber Efendimiz buna işaret eden şu harika tespitinde şöyle buyurmuştur:

“Üç sabah erken kalkan, bir gün kazanır.”