Altın Yumurtlayan Bakteriler!..

Amerikalı bilim insanları, kimyasal maddeyi som altına çeviren bir bakteri buldular. Michigan Eyalet Üniversitesi Mikrobiyoloji ve Moleküler Genetik Bölümü’nden Prof. Kazım Kashefi ile Doç. Dr. Adam Brown, “Cupriavidus metallidurans” adı verilen bakterilerin doğada bulunan zehirli ve atık maddeleri yediğini ve bir hafta içinde bu kimyasal maddeleri %99,9 oranında som altına dönüştürerek attığını gözlemledi.

Çok sayıda ağır metalin bulunduğu topraklarda yaşayan çubuk şeklindeki bu bakteriler toprakta bulunan ağır metalleri sindirme kabiliyetinde yaratılmışlar. 

Aslında altın ve bakır madeni sıradan canlıların bünyesine fazla alındığında canlının zehirlenmesine neden olur. Fakat bu bakteriler öyle bir özellikte yaratılmışlar ki, sanki bir yüksek kimya mühendisi gibi çalışarak vücuda alınması zor bir formda olan bakır ve altın metalini bir dizi kimyasal süreçten geçirerek vücudunun iç kısımlarına kadar alabilecek özelliklerle donatılmışlar. Altın bakterileri kendilerine bahşedilen bu özellikleri sayesinde bünyesine aldığı altın ve bakır bileşenlerini emilimi zor bir forma dönüştürerek bünyesine girmesine engel oluyor. Sonrasında, fazla bakır ve altını hızlıca dışarı atan canlı zehirlenmekten kurtulmuş oluyor.

Altın Bakterilerinde Altın Nasıl Üretiliyor?

Bakır, C. metallidurans bakterisi için hayati bir elementtir, ancak yüksek miktarlarda bakır bu bakteri için toksiktir. Bakterilerin içinde çok fazla bakır biriktiğinde, normal şartlarda CupA enzimi tarafından ilahi bir kanun gereği dışarı pompalanır. 

Ancak hücrede öyle hassas bir denge kurulmuştur ki, ortamda altın bileşikleri de mevcut olduğunda, CupA enzim baskılanır ve toksik bakır ve altın bileşikleri hücrenin içinde kalır. Bu durumda bakteride CopA adında başka bir enzim sentezlenir. Bu enzim, hücre dışındaki bakır ve altının hücre içine girmesini engelleyerek altın ve bakırı emilmesi zor bir forma dönüştürmeye yarar. Dolayısıyla bu altın bileşikleri bakteri hücrelerinin içerisine giremez ve ortamda nanometre boyutunda zararsız altın külçelerine dönüşür.

Üstte gördüğünüz, “Cupriavidus metallidurans” adı verilen bakteriler, tabiatta bulunan zehirli ve atık maddeleri yiyorlar ve bir hafta içinde bu kimyasal maddeleri %99,9 oranında som altına dönüştürerek bedenlerinden atıyorlar.

Bakterilerin bedenlerinden attıkları altın

Acaba moleküler biyoloji ve mikrobiyoloji biliminin metotlarından yararlanarak bu bakterilerden altın üretmek mümkün olur mu?

Her mahlûkun yeryüzünde özel bir vazifesi vardır, Kemosentetik bakterilerin de yeryüzünde çok önemli vazifeleri vardır: Gözle görülemeyen bu mikroskobik canlılar; doğada canlılar için zehirli sayılan maddeleri zararsız hale dönüştürmek ve suda çözünmeyen maddeleri çözerek diğer canlıların yararlanabilecekleri hale getirip madde döngüsüne yardımcı olmak gibi çok önemli vazifelerde istihdam edilmektedirler.

Hiçbir aklı ve şuuru olmayan bu mikroorganizmaların bu işleri/fiilleri kendi başlarına tasarlamaları ve yapmaları, elbette hiçbir akıl sahibinin kabul edeceği bir şey değildir. O halde bu vazifeyi onlara yaptıran sonsuz ilim ve kudret sahibi BİRİ vardır ki, yarattıklarını böyle çalıştırarak hem kendini tanıtır, sanatını, kudretini bildirir, hem de mahlukatına olan rahmetini ve korumasını böylelikle gösterir. 

Şu kâinatın yaratıcısının, tüm canlıları belli vazifelerle görevlendirmesi hikmetinin gereğidir. Bakır ve altın gibi maddelerin ayrıştırılmasında görevli olan bu bakteriler gibi yeryüzünde hayatın devamlılığı için çalıştırılan ve ekolojik dengede önemli görevler üstlenen mahlûkat da ne kadar önemli işler yaptıklarının farkında olmadan, aynı gaye için Allah tarafından çalıştırılırlar.

Kaynak:

1. Bütof L et al. (2018). Synergistic gold–copper detoxification at the core of gold biomineralisation in Cupriavidus metalliduran. Metallomics, 10(2): 278-286.