TR EN

Dil Seçin

Ara

Alyuvarlardaki OGS (Otomatik Geçiş sistemi)

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin internet sitesinde ulaşımla ilgili birim incelendiğinde ilgi çekici bilgilerin olduğu görülür. Örneğin; Boğaziçi Köprüsü’nün hizmete açıldığı yıl, günlük araç geçiş ortalaması 32 bin iken 1987’de bu sayının 130 bine, 2004 yılında ise 180 bine ulaştığı yazılmaktadır. Özellikle 2004 yılında köprüden geçen araç sayısı, geçmişte bu planları yapanlar için insanda takdir ve teşekkür hisleri uyandırıyor.

Boğaziçi Köprüsü araç trafiği ile ilgili bilgileri okuduğumda aklıma damarlarımızda dolaşan alyuvarların hücre zarlarındaki moleküllerin geçiş trafiği geldi. Şöyle ki; hücrelerin hayatını devam ettirmesi için beslenmesi zaruridir. Bunun için de hücreye sürekli glikoz (şeker) vs. gibi moleküllerin girmesi gerekir. Ancak kanın içinde bulunan binlerce çeşit molekülün elini kolunu sallayarak hücrelere girmeleri elbette hücrelerin sonunu hazırlar. Dolayısıyla bu moleküller, ilgili hücrelere ancak kontrollü bir şekilde ve kendilerine mahsus kanallardan geçip girebilirler. Örneğin glikoz molekülleri elektronik kapılara benzeyen, sadece kendilerine has ve GLUT adı verilen kapılardan alyuvarlara girebilirler. Glikoz molekülleri bu kapıların yanına geldiklerinde kapılar otomatik olarak açılır ve onlar da içeri girerler. Ayrıca bu kapılar günlük hayatta karşılaştığımız ve hareketli cisimlerin geçişine izin veren elektronik kapılar gibi değil, parmak izi ile açılan elektronik kapılar gibi çalışırlar. Bu geçiş kolaylaştırılmış difüzyon (hücre zarındaki transfer proteinleri vasıtasıyla geçiş) mekanizması sayesinde, katalizlenmiş difüzyona (hücre zarında enzim vasıtasıyla geçiş) göre 50 bin kat hızla gerçekleşir.

GLUT kapıları 12 alt birimden oluşan protein molekülleridir ve her bir alyuvar hücresinde ortalama olarak 800 bin tane GLUT kapısı vardır. Bir saniyede her bir kapıdan 300 bin tane glikoz molekülü alyuvarın içine geçiş yapar. Bu rakam bir gün için hesaplanırsa; 24x60x60x300.000=25.920.000.000 tane alyuvar molekülü (yirmi beş milyar dokuz yüz yirmi milyon) eder ki bu sayı Boğaziçi Köprüsü’nden geçen araç sayısının tam 144 bin katıdır. Bu rakamlar sadece bir tek GLUT kapısı içindir. Her alyuvarda 800 bin tane kapı olduğu düşünülürse, bir alyuvar hücresindeki glikoz molekülleri trafiğinin baş döndürücü bir boyutta olduğu görülür.

Kandaki tüm alyuvarlar (25 trilyon tane) hesaplamaya katıldığında ise Yaratıcı’nın, tesadüflere havalesi imkânsız sanatındaki büyüklüğü bir kez daha görürüz.