Allah’ın üzerine yemin ettiği meyvelerden biri olan zeytin, Kur’an-ı Kerîm’de altı kez zikrediliyor. Yüce kitabımızda “mubareketin zeytunetin” ifadesiyle zeytinden “bereketli, kutlu, uğurlu, sayısız yarar sağlayan” anlamlarına gelen mübarek bir ağaç olarak bahsedilmekte ve zeytinyağına da dikkat çekilmektedir.
Başka bir ayette ise zeytin meyvesinin değerli bir katık olduğundan söz edilmektedir: “Tûr-i Sinâ’da yetişen bir ağaç da meydana getirdik ki, bu ağaç, hem yağ, hem de yiyenlerin ekmeğine katık edecekleri (zeytin) verir.”
Zeytin ve zeytinyağı, Peygamberimiz (asm) döneminde de önemli gıda maddeleri arasında yer alıyordu. Efendimiz, “Zeytinyağını yiyin ve onunla yağlanın. Çünkü o, bereketi bol ve mübarek bir ağacın meyvesinden çıkartılmaktadır.” tavsiyesinde bulunmuştur. Son yıllarda yapılan araştırmalar, zeytinin önemli bir sağlık kaynağı olduğunu ortaya koymuştur:
Zeytinin Besin Değeri Ve Faydaları
Zeytinin içeriğindeki A, D, E ve K vitaminlerinin çocuklarda kemik ve diş gelişimine yardımcı olduğu, kalsiyum kaybını engelleyerek kemiklerin güçlenmesine katkı sağladığı, yaşlılarda ise kemik erimesini (osteoporoz) azalttığı yapılan çalışmalardan anlaşılmıştır.
Yapılan bilimsel çalışmalarla zeytinyağının, içerdiği E vitamininin insan hücrelerinin yenilenmesine katkıda bulunarak yaşlanmayı geciktirdiği, beyin fonksiyonları üzerindeki yıpratıcı etkisini azalttığı, cildi güzelleştirdiği ve haricen kullanıldığında saçlara parlak bir görünüm kazandırdığı kanıtlanmıştır. Günde 15-20 zeytin yemek stres ve yorgunluğa iyi gelmekte ve daha sağlıklı yaşam sürmemizi sağlamaktadır.
Zeytindeki Mucizevî Madde: Oleuropein
Zeytinde buruk, acı ve yakıcı tat hissinden sorumlu olan oleuropein ve tyrozol gibi çok sayıda fenolik bileşikler bulunur. Aslında Allah (cc), zeytinin sağlık üzerideki olumlu etkisini bu fenolik maddelerle vermektedir. Zeytinyağı ve zeytin yaprağı özünün içerdiği ‘oleuropein’; beyin, baş-boyun, akciğer, karaciğer, mesane, prostat ve cilt kanseri ile lösemide koruyucu etkiye sahiptir. Hayvanlar üzerinde yapılan deneylerde, sızma zeytinyağının tümörleri küçülttüğüne dair sonuçlar elde edilmiştir. 12 gün boyunca ‘oleuropein’ maddesi verilen farelerde, tümörlerin yüzde 50 oranında küçüldüğü görülmüştür. Araştırmalar; bu madde ile kanserin önlendiğini ortaya koyarken, DNA’nın da hasardan korunduğunu gösteriyor.
Kalp Ve Damar Sağlığına Faydası
Zeytin ve zeytinyağı, içerdikleri yağ asitleriyle kandaki kolesterol oranının kontrol altında tutulmasına sebep olmaktadır. Yani, zeytinyağı, kanda dolaşan LDL adlı zararlı kolesterol düzeyinin azalmasına, aynı zamanda HDL adlı faydalı kolesterol düzeyinin ise yükselmesine vesile olduğu için kalp ve damar hastalarına ilaç olarak tavsiye edilmektedir. Zeytinyağı ayrıca vücut için zaruri ihtiyaç olan omega-6 yağ asidi (linoleik asit) içermektedir. Bundan dolayı, damar sertliği ve şeker hastalığı için önerilmektedir. Zeytin meyvesi içerdiği doymamış yağ asitlerinden dolayı, hem sindirimin hem de bağırsak faaliyetlerine faydalıdır.
Zeytin Çekirdeği Yutulmalı mı?
Zeytin çekirdeğinin faydalarını hepimiz duymuşuzdur, ancak zeytin çekirdeğinin kullanım şekli ile ilgili olarak karşıt ifadelerin olduğunu da bilmek gerekir. Zeytin çekirdeği selülozik lif yapısındadır, bu nedenle şimdilik bilinen bilimsel bulgulara göre ne midede ne de ince barsak ve kalın barsakta öğütülemez. Bu sebeple çekirdek, bağırsak sisteminin yapısı dolayısıyla bazı kıvrımlarda peristaltik hareketlerle ilerleyemez hatta bazen darlık bile yapabilir. Ayrıca, zeytin çekirdeğinin iki ucu da sivri olduğundan dolayı bağırsaklarda tahrişe sebep olabilir. Bu nedenle zeytin çekirdeğinin doğrudan yutulması tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Zeytin çekirdeği şifa amaçlı kullanılacaksa; çekirdeğin tüm olarak yutulması yerine öğütülmüş halde ya da eczanelerde satılan ekstreler kullanılabilir.
Kur’an’da Neden Zeytin Üzerine Yemin Ediliyor?
Bu konu Risale-i Nur’da özetle şöyle izah edilmektedir: Cenâb-ı Hakk’ın nimetlerinin içinde incir ve zeytinden özel olarak bahsetmesinin sebebi; o iki meyvenin çok faydalı olması ve yaratılışlarında da, dikkat çekici çok nimetlerin bulunmasıdır. Çünki zeytin sosyal hayatta, ticarette, eskiden aydınlatmada ve gıda olarak insanlar için çok önemli olduğu gibi; incir de nokta kadar bir çekirdekte koca incir ağacının programını saklamaktadır. Bu bir hârika kudret mucizesi olduğu gibi; yenmesi, faydaları ve çoğu meyvelerin aksine, uzun süre saklanabilmesi ve daha başka faydalarındaki nimet-i İlahiyeye, ayetteki yemin ile dikkat çekiyor. Son söz olarak; ayetlerde çeşitli nimetlere dikkat çekilmesinden, insanların, nimetleri görmeye ve kendilerini rızıklandırmasına karşılık Âlemler Rabbini sevmeye ve Ona itaat etmeye davet edildiğini de anlıyoruz.