TR EN

Dil Seçin

Ara

Altıgenin Sırrı

Altıgenin Sırrı

Matematikçiler, yalnızca düzgün altıgenler, kareler ve eşkenar üçgenlerle istediğimiz herhangi bir düzlemi, hiç boşluk kalmaksızın kaplayabileceğimizi göstermişlerdir.

Tabiatta rastladığımız çok güzel modellerden biri de altıgenlerdir. Düzgün altıgenin bütün kenarları aynı uzunluktadır ve bütün açıları birbirine eşittir. Üstelik her yönden bakıldığında simetrik olduğu görülür.

Matematikçiler, yalnızca düzgün altıgenler, kareler ve eşkenar üçgenlerle istediğimiz herhangi bir düzlemi, hiç boşluk kalmaksızın kaplayabileceğimizi göstermişlerdir.

Alanları eşit olan bu üç şekilden en küçük çevreye sahip olan altıgendir. Arılara bal peteğinin gözlerini altıgenlerden yapmaları ilham edilmiştir. Bunun ayrıca hikmetleri vardır. Arılar, böylelikle daha az balmumu kullanır ve daha az iş yapmış, yani ekonomik davranmış olur. Bir alanın maksimum kullanımı için en uygun şekil altıgendir. Altıgen odacık, hem en çok bal depolar, hem de inşa ederken en az balmumu kullanmaya sebeptir.

Altıgen şekline bal peteklerinden başka kar tanelerinde, moleküllerde, kristallerde, denizaltındaki hayatta ve başka birçok yerde rastlanır.

Kar kristali

Bal petekleri

Altıgen şeklinde somunlar

Altıgen şeklinde sertleşmiş olan volkanik kayalar

Uzay teleskopunun altıgen aynaları

Arılar gerçekten usta mimarlarlar olarak yaratılırlar. Kesiti düzgün altıgenler oluşturan prizma şeklindeki petek gözlerinin dipleri bir piramit oluşturarak sona ererler. Kovanlardaki şekliyle dik duran her petekte, petek gözleri yatayla sabit bir açı yapacak şekilde inşa edilirler. 

Her bir gözün derinliği 3 santimetre, duvar kalınlığı ise milimetrenin yüzde beşi kadardır. Bu kadar ince duvar kalınlığına rağmen altıgen yapı nedeniyle büyük bir direnç kazanırlar ve arıların depoladıkları kilolarca balı rahatlıkla taşıyabilirler.

Arıların petek gözlerini kusursuz bir şekilde altıgen yapmalarının başka sebepleri de vardır. Eğer beşgen, sekizgen veya daire şeklinde olsaydı bitişik gözler arasında boşluklar kalacak, işçi arılar fazla mesai yaparak ve daha fazla balmumu harcayarak bu boşlukları doldurmak zorunda kalacaklardı.

Gerçi üçgen veya kare yapsalardı aradaki bu boşluklar olmayacaktı ama altıgenin iktisat özelliği vardır. Alanları aynı olan üçgen, kare ve altıgen şekillerden toplam kenar uzunluğu en az olanı altıgendir. Yani aynı miktarda balmumu ile daha çok altıgen odacığın kenarı çevrilebilir. 

Aslında matematiğin, geometrinin ve simetrinin en kusursuz örnekleri sadece bal peteklerinde değil, Allah’ın eserlerinin sergisi olan tabiatın her yerinde görülebilir. Ancak bizler, ya günlük hayatın hayhuyu içinde koşturmaktan ya da bu mükemmel eserlere Allah adına bakamamaktan dolayı nice güzellikleri çoğu defa göremeyiz.