Renkler Davranışlarımızı Etkiler mi?

Renkler hayatımızın her anında yer alıyor. Rengarenk yaratılmış bir dünyada yaşıyoruz, renkli görüyoruz ve pek çok şeyi renklerle anlatıyoruz ve anlıyoruz. Hasta veya sağlıklı olduğumuzu bile…

Renklerin davranışlarımıza etkisi hep merak edilen bir konudur. Peki renklerin gerçekten de davranışlar üzerinde herhangi bir etkisi var mı? Varsa, hangi rengin hayatımıza etkisi nasıl ve ne şekilde?..

Bu konudaki araştırmalar, insan ve toplumu konu alan tüm araştırmalar gibi net cevaplar vermiyor ve bazen de çelişkili sonuçlar çıkıyor. Çünkü insan, yaptığı herhangi bir işi belli bir renk ortamında yapıyorsa, zamanla o rengi belli bir duygu veya davranışla ilintilendirmeye başlıyor. Dolayısıyla o renk, o insan için farklı anlam ifade edebiliyor.

Mesela okul hayatı boyunca öğretmenin kırmızı renkle yaptığı düzeltmeler, trafik ışıklarındaki ve diğer tehlike bildiren durum ve işaretlerdeki kırmızı, bu rengi tehlikeyle ilişkilendirmeye sebep oluyor. Üstelik zehirli meyvelerin de genelde kırmızı olması bu algıyı güçlendiriyor. Ya da mavi renk, denizi seyre dalmakla ya da ferah bir gökyüzüyle ilişkilendirildiği için daha sakin bir durumu çağrıştırıyor ve huzur hissi veriyor.

RENKLER VE ARAŞTIRMALAR

2009’da British Columbia Üniversitesi’nden araştırmacılar, renklerin davranışları nasıl etkilediğine dair bir çalışma yaptılar. Deneye katılan 69 kişiye, mavi, kırmızı ve nötr renk ekranları olan bilgisayarlar verildi ve çeşitli beceri testleri yapıldı.

Deneklerin, kırmızı ekranlı bilgisayarda hafıza ve düzeltme okumalarında, detay görmelerini gerektiren işlerde daha iyi sonuç aldığı; mavi ekranlı bilgisayarın ise yeni keşifler gerektiren becerilerde daha iyi sonuç verdiği görüldü.

Araştırmacılar kırmızı rengin “sakınma/tehlike” mesajı verdiği ve dolayısıyla denekleri daha dikkatli olmaya yönelttiği; mavi rengin ise daha “sakinlik ve özgür düşünmeye” iterek tersi bir etkide bulunduğunu tespit ettiler.

Bu araştırmada sonuçlar böyle olsa da 2014’te 263 denek kullanılarak yapılan benzer bir araştırmada, arka plandaki rengin bir etkisi olmadığı görüldü.

Başka bir araştırmada ise deneklere iki farklı tabakta kraker verilerek ve tadı hakkında soruları yanıtlamak amacıyla istedikleri kadar yiyebilecekleri söylenmişti. Burada denekler kırmızı tabakta sunulan krakerleri daha az yemişlerdi ve bu sonuç kırmızının tehlike ve uyarı özelliğine yorulmuştu. Fakat aynı deney başka bir üniversitede tekrarlandığında tam tersi sonuçlar elde edildi.

RENKLER VE İNSAN PSİKOLOJİSİ

Turuncu, kırmızı ve sarı tonları sıcak renkler; mavi, yeşil ve mor tonları da soğuk renkler olarak bilinir.

Peki eviniz için renk seçeceksiniz; renklerin psikolojinize etkisi olur mu? Bu konuda genel anlamda şunları söyleyebiliriz.

Soğuk renkler, huzurlu renkler olarak kabul edilir. Açık mavi ve mor tonları, hem huzur verici, hem de motive olmanıza yardımcı olabilir, özellikle çalışma odaları için ideal renkler denilebilir.

Açık yeşil ve açık mavi tonlarını da huzur verici ve sakinlik hissi veren bir ortam için düşünülebilir. Bazı araştırmalara göre de soğuk renkler insan gözünü daha az yorar.

Sarı, turuncu ve kırmızı renklerin iştah, açlık, zenginlik hisleri uyandırdığı söylenir. Bu sebeple gıda ve reklam/pazarlama sektöründe çokça kullanılır.

Renkler, insanları olumlu-olumsuz etkileme, güven ve huzur verme, enerji duygusunu uyandırma ve bunun gibi pek çok konuda etkili olacağı düşünülerek her yerde kullanılır.

HAYATINIZA RENK KATIN

Bugüne kadar araştırmalar, renklerin davranışlarla olan ilişkisini kesin ve tutarlı bir şekilde ortaya koyamasa da renklerin hayatımızda çok önemli bir yeri var. Davranışlara etkileri ise insandan insana her zaman değişecektir. Çünkü insan davranışlarını sadece duyguları ve çevresi değil, aklı, inancı, birikimi, yetenekleri vs. gibi çok fazla unsur etkiler ve yönlendirir.

Etkisi ya da etkisizliğini bir kenara bırakıp, renklere bir de kâinatı böyle rengârenk güzelliklerle yaratan ve burayı bize böyle güzel renklerle gösteren Âlemler Rabbi adına bakalım… Ya siyah-beyaz bir dünyada yaşasaydık hayatımız nasıl olurdu?..