Cenab-ı Hak, bütün hayvanları bizim emrimize, istifademize ve hizmetimize vermiştir. Kimisinin etinden, sütünden, derisinden istifade ettiğimiz gibi, kimisinin de gücünden, tüyünden, sesinden ve birçok özelliklerinden istifade ederiz.
İşte bu canlılardan nasıl istifade edeceğimizi ve onlara nasıl davranmamız gerektiğini belirleyen, onları yaratan ve onların sahibi olan Allah’tır. Bu konuda Allah’ın Resulünden (asm) şunları öğrenmekteyiz:
HOROZA SÖVMEYIN!
Hiçbir hayvana sövülmemesi gerekir, ama özellikle horoza sövülmesinin yasaklaması, sabahleyin namaza uyandırmasıyla ilgilidir. Cenâb-ı Hak, horoz gibi hayvanlara ibadetle ilgili böyle özel hizmetler de gördürmektedir.
Zeyd bin Halid radıyallâhu anh anlatıyor:
Resulullah aleyhissalâtü vesselâm şöyle buyurdu:
“Horoza sövmeyiniz. Zira o sizi namaza uyandırıyor.” (el-Münâvî, Feyzü’l-Kadîr, 6:399; Kenzü’l-Ummal, Hadis No: 35271)
***
KOYUNLARI SAĞMADAN ÖNCE TIRNAKLARINI KES!
Sünnet her konuda şefkat dersi veriyor, özellikle beslenip etlerinden ve sütlerinden istifade edilen hayvanlara eziyet edilmemesini tavsiye ediyor.
Sevade bin Rebi radıyallâhu anh anlatıyor:
Annemle birlikte Resulullah aleyhissalâtü vesselâma geldim, bize koyun beslenmemizi emretti ve anneme de şöyle buyurdu:
“Çocuklarına söyle, tırnaklarını kessinler. Eğer böyle yapmazlarsa, koyunların memelerini acıtırlar veya yaralarlar. Yine çocuklarına söyle, hayvanların yemlerine de dikkat etsinler ve bu işi güzel yapsınlar.” (İbni Sa’d, Tabakat, 7:48)
***
HAYVANLARIN YÜZÜNE VURMAYIN!
Ülkemizde hayvanların yüzü damgalanmasa da, koyun, keçi ve köpek gibi bazı hayvanların kulakları kesilmekte, bazı hayvanların da kuyrukları kısaltılmaktadır. Sünnet, bu işlemleri de yasaklıyor.
Câbir radıyallahu anh anlatıyor:
Resulûllah aleyhissalâtü vesselâm’ın yanına, yüzüne damga vurulmuş bir merkep getirilmişti. Bunun üzerine Resulullah aleyhissalâtu vesselâm:
“Benim, hayvanların yüzünü (ateşle) damgalayan ve onların yüzüne (sopayla) vuran kimselere lânet ettiğim hakkındaki haber size erişmedi mi?” dedi ve bunu yasakladı. (Ebu Dâvud, Cihad: 52)
***
KOYUNUN KARŞISINDA BIÇAK BİLEME!
Sünnetten, hayvanların da kendilerine göre bir duygularının olduğunu öğreniyoruz. Kesilecek koyunun karşısında bıçak bilememek gerekiyor.
İbn Abbas radıyallâhu anh anlatıyor:
Bir adam, kesmek üzere koyunu yatırdı. Daha sonra bıçağını bilemeye başladı. Bunun üzerine Resulullah aleyhissalâtu vesselam şöyle buyurdu:
“Karşısında bıçağını bileyerek koyunu iki defa mı öldürmek istiyorsun? Bıçağı koyunu yatırmadan önce bilesene!” (et-Tergîb ve’t-Terhîb, 4: 469)
***
KUŞUN YAVRUSUNU ALMAYIN!
İslâm Peygamberi aleyhissalâtu vesselâm her canlının yaşama hakkını koruyor, kuş yavrularının da zarar görmesine razı olmuyordu. Karınca yuvasının yakılmasının da doğru olmadığı dersini veriyor ve insanları ciddi olarak ikaz ediyor.
Abdullah bin Mesud radıyallâhu anh anlatıyor:
Resulûllah aleyhissalâtu vesselâm ile birlikte bir seferde idik. Resulûllah aleyhissalâtu vesselâm bir ihtiyaç için gitti. O sırada iki yavrusuyla beraber bir kuş gördük. Anaları ayrılınca yavrularını aldık. Kuş gelip yavrularını göremeyince çırpınmaya başladı. O sırada gelen Resulûllah aleyhissalâtu vesselâm:
“Bunun yavrularını kim aldı? Hemen onları anasına götürün” dedi.
“Orada bir de karınca yuvası yakmıştık. Onu da görünce:
“Bu karıncaları kim yaktı?” dedi.
“Biz yaktık” deyince, (kızarak):
“Ancak ateşi yaratan Allah, ateşle azap eder” buyurdu. (et-Tergîb ve’t-Terhîb, 4: 471, Hadis No:21)
***
HAYVANLARI AÇ, SUSUZ BIRAKMAYIN!
Hayvanın, sahibi üzerindeki en önemli hakkı, onu aç, susuz ve bakımsız bırakmamasıdır.
Ebu Hüreyre radıyallâhu anh anlatıyor:
Resulûllah aleyhissalâtu vesselâm şöyle buyurdu:
“Şu hayvanlara bindiğinizde konak yerlerinde onların nasiplerini verin, onların üzerinde şeytanlar olmayın!” (Râmuzü’l-Ehâdîs, 48.1)
