Açlığın kanser hücrelerini öldürebileceğini biliyor muydunuz? 2013 yılınca Cell adlı ünlü biyoloji dergisinde yayınlanan bir araştırma kanser hücrelerinin ilginç bir özelliğini ortaya koyuyor. Buna göre kanser hücrelerinin metabolizması ve dolayısıyla besin ihtiyacı normal hücrelerden çok daha fazla olduğundan (normal hücrelerin yaklaşık 8 katı), bu hücrelerin bir şekilde aç bırakılması ile normal hücreler zarar görmeden kanser hücrelerinin öldürülmesi mümkün olabilir.
Yetersiz besin kaynağı olduğu durumlarda dayanabilmeleri için kanser hücreleri içlerinde EF2K adlı proteini bulundurur. Normal hücrelerin yaşantılarını sürdürebilmeleri için böyle bir özel maddeye ihtiyaçları yoktur. Southampton Üniversitesi araştırmacılarından Prof. Proud diğer çoğu yapıtaşının normal ve kanser hücrelerinde benzer olduğunu ama bu önemli proteinin normal hücrelerde olmadığını dolayısıyla bu proteinin bloke edilmesi ile normal hücrelere zarar vermeden kanser hücrelerinin adeta aç bırakılarak öldürülmesinin mümkün olabileceğini belirtmektedir. Prof. Proud ve ekibi bu proteini bloke edebilecek potansiyel ilaçlar üzerine çalışmaya başladı bile.
2008 yılında Güney Kaliforniya Üniversitesi araştırmacılarından Valter Longo ve ekibi, kanser olmayan normal hücrelerin kemoterapinin yan etkilerine kısa süreli açlık sonucunda daha dayanıklı hale geldiğini gösterdi. Daha sonra aynı araştırmacılar yine açlık durumunda kanser hücrelerinin kemoterapiye daha dayanıksız hale geldiğini de buldu. Birçok farklı kanser türüne sahip farelerde yaptıkları araştırmalarda, tek başına kemoterapi yerine açlıkla birlikte kemoterapinin çok daha etkili bir kanser tedavi şekli olduğunu gösterdiler. Çünkü aç kaldıklarında normal hücreler çoğalmak yerine daha sakin bir hayat tarzına adeta kış uykusuna geçer; ve hücre içi tamir mekanizmalarını harekete geçirirler. Kanser hücreleri ise açlık durumunda metabolizmalarını yavaşlatmaz ve dolayısıyla açlığın da ortaya çıkardığı zararlı radikal maddelerin miktarı artar ve kanser hücrelerine zarar verir.
Şişmanlığın zararları üzerine yapılan son yıllardaki araştırmalarda da metabolik sendrom ile kanser arasındaki ilişki daha iyi gösterilmeye başlandı. Aralıklı açlık dönemleri, kalori kısıtlaması ve ketojenik diyet ile tümör oluşumunun çok azaldığı ve oluşan tümörlerin de gelişiminin yavaşladığı gösterildi.
Sadece kanserin tedavisi değil, önlenmesinde de aslında orucun faydalı olması beklenir. Çünkü her gün insan vücudunda yaklaşık 5000 kanser hücresi oluşmaktadır. Ancak bağışıklık sistemimiz genellikle bunların üstesinden gelebilmektedir. Fakat bağışıklık sisteminin zayıf düştüğü durumlarda kanser hücreleri hızla çoğalarak kanser hastalığına yol açabilir. Vücudumuzun adeta bir yenileme mekanizması olan oruç ile hem bu kanser hücrelerinin yaşam şansını azaltırız, hem de orucun bağışıklık sistemini güçlendirici etkisi ile kansere karşı savaşı daha etkili yapabiliriz.
“Oruç tutun, sıhhat bulursunuz” hadis-i şerifinin mucizevi bir yanı daha ortaya çıkıyor. Orucun sıhhatimize birçok değişik faydaları olduğu farklı araştırmalar ile ortaya çıkarılmıştı. Ölümlerin en önemli sebeplerinden olan kansere bile oruç tutmanın faydalı olabileceğinin gösterilmesi, orucun faydaları ile ilgili halen çok eksik bilgimizin olduğu yönünde önemli bir işaret. Hayırlı ve sağlıklı bir Ramazan yaşamamız temennilerimizle....
Kaynaklar:
1-The eEF2 Kinase Confers Resistance to Nutrient Deprivation by Blocking Translation Elongation. Cell, 2013; 153 (5): 1064 DOI: 10.1016/j.cell.2013.04.055
2- Future Oncol. 2013 Jul;9(7):959-76. doi: 10.2217/fon.13.31.Selectively starving cancer cells through dietary manipulation: methods and clinical implications. Simone BA1, Champ CE, Rosenberg AL, Berger AC, Monti DA, Dicker AP, Simone NL.