Şefkat; yardıma, sevgiye, muhtaç olanlara, karşılık beklemeden yardım etmek, başkasının üzüntüleriyle ilgilenmek demektir. Bu duygu Allah’tan sonra, en çok peygamberlerde bulunur, sonra da insanlarda, insanlar içinde annelerde ve ihtiyar kadınlarda… Daha alt derecelerde hayvanlarda da bulunan bir duygudur.
Mesela fillerin, belki de en insancıl özellikleri sürülerinden bir filin öldüğü yerden geçerken durup ağlamaları buna örnek gösterilebilir. Bazı hayvanlar da ölen yavrularını uzun bir zaman bırakmazlar, sırtında taşırlar, maymun gibi.
Yavruları ölen maymun, fil ve penguen yavrularını bırakmıyor
Allah; yarattığı bütün mahlûkatına karşı çok merhametlidir, çok şefkatlidir. Kimse ondan fazla şefkatli olamaz. İnsanları diğer hayvanlardan üstün kılıp, insanı çok farklı bir bedenle yaratması da o şefkatin göstergesidir.
Allah, Rahîm’dir; yani yarattıklarına acıyan, merhamet edendir. Onların beslenmesi için her türlü gıdayı yaratan, bütün anneleri yavrularını beslemek için koşturan ve başkasının yardımına muhtaç, aciz, zayıf olan yavrulara acıyan, merhamet eden de Odur.
Hatta bazı hayvanlar, anneleri ölen başka hayvanların yavrularına da bakar, emzirir. Mesela köpekler kendi yavrusuyla beraber kuzuyu, kediyi, keçiyi, danayı da emzirir; aslan, kaplan, tavşan yavrularına ve sıpaya bakar. Maymun, pumayı süt ile besler, aslan tilki yavrusuna bakar.