TR EN

Dil Seçin

Ara

Dolap Çevirmek / Deyim Öyküsü

Eskiden büyük konakların haremlik ve selamlıkları olurmuş. Haremlik kadınlar tarafına, selamlık ise erkeklerin tarafına denilirmiş. Böylece kadınlar da, erkekler de kendi aralarında rahatça konuşup sohbet ederler, hoşça vakit geçirirlermiş.

Bu konaklarda misafirlere ikram konusu da düşünülmüş elbette. Kadınlar tarafındaki ikramlardan erkekler tarafına da sunmak için özel bir dolap tasarlanmış. Bu dolabın şimdiki döner kapılara benzer bir şekli varmış. Yani, kadınlar tarafı ile erkekler tarafı arasındaki duvarda açılmış büyükçe bir pencereye, tekerlek şeklinde yerleştirilmiş kapaksız bir dolapmış bu. Bu dolap iki ya da üç raflı imiş. Kadınlar kısmında hazırlanan yemekler ve çeşitli ikramlar, bu yuvarlak dolabın raflarına konulur, sonra da selamlık kısmına doğru döndürülürmüş. Yemekler yenilip tabaklar toplandıktan sonra, boş tabaklar tekrar dolabın raflarına konulur ve kadınlar tarafına çevrilirmiş. Böylece kadınlar tarafından erkeklere, erkekler tarafından da kadınlara servisler bu şekilde yapılırmış. 

Fakat bu dolaplar zamanla gönül işlerinde de kullanılır olmuş. 

Mesela, delikanlının biri sevdalısına kimselere çaktırmadan mektup, gül falan verecek olsa çaktırmadan dolabı kullanırmış. Haremlik bölümünden bir mendil mi gönderilecek, yine dolap çevrilirmiş. 

Bu dolapların böyle çaktırmadan kullanılmaya çalışılması dikkatlerden kaçmazmış elbette. Bazen büyükler devam eden koyu sohbetlerin arasında gençlere belli etmeden ''dolap çevriliyor'' diye işaretleşirlermiş. 

Bu deyimin, böyle bir öyküsü olsa da günümüzde ''dolap çevirme'' deyimi, o zamanki masum anlamından farklı olarak, gizli kapaklı işleri, dalavereleri ve aldatmaları söylemek için olumsuz anlamda kullanılır.

...

Bu deyim, ''hile ve aldatma ile iş yapmak, gizli kapaklı işler çevirmek'' anlamlarında kullanılır.