Soru:
13 yaşında bir oğlum ve 8 yaşında bir kızım var. Oğlum ilköğretim yedinci, kızım ise ikinci sınıfa gidiyor. Bu zamana kadar oğlumun dersleri gayet iyi olmasına rağmen bu sene düşüşler oldu. İlgisi daha çok bilgisayara kayınca ders çalışmakta ve ödev yapmakta sorun yaşadı. Senenin sonuna geldik ve ben endişelenmeye başladım. Yazın bütün gün televizyon ve bilgisayar karşısında kalacaklar diye üzülüyorum. Boş kalınca doğal olarak tembellik de artıyor. Okullar açılınca ders çalışma temposuna alışmakta zorlanıyorlar. Benim sizden öğrenmek istediğim şey, bu yazı nasıl planlamalıyım ki, çocuklarım daha verimli bir tatil geçirsin?
Cevap:
Öncelikle sizi hassasiyetinizden dolayı tebrik ederim. Çocuklarının tembelliğe alışmasından, boşa vakit geçirmesinden endişelenen bir annesiniz. Bazen biz anne babalar çocuklarımız tatile girdi, bırakalım dinlensinler diye sene içinde kazandıkları birçok alışkanlığı fazlasıyla gevşetiyoruz. Çok geç yatmalarına, geç kalkmalarına ve bütün gün televiyon ve bilgisayar karşısında kalmalarına izin veriyoruz. Kışın alıştıkları düzen de bozuluyor. Çocuklarımız bu şekilde daha çok mu dinleniyor; elbette hayır. Sıkılmasın, bunalmasın diye koyduğumuz sağlıklı kurallardan bile vazgeçiyoruz. Oysa insanın özgürlük kadar yaşına uygun sınırlara da ihtiyacı vardır. Koyduğumuz kuralların-bazı özel durumlarda esnetmek dışında-devamlılığının olması çocuğa güven verir.
Tembellik tekrar kendisini doğuruyor. Yani hiç bir şey yapmayarak daha çok dinlenmiş olmuyoruz, sonuçta kendimizi daha yorgun ve bitkin hissediyoruz. Bu durum yetişkinler için de böyledir. Bütün gün otursak kendimizi daha halsiz hissederiz. Fakat bir işten yorulduğumuzda, daha sakin bir aktiviteye geçmek, sevdiğimiz bir şeyler yapmak bize daha çok enerji verir.
Aynı bu şekilde çocuklarımızın tatilini ve nasıl geçireceklerini planlarken, boş bırakmak değil, hoşlanacakları, yeni şeyler öğrenebilecekleri, eksiklerini tamamlayacakları faaliyetler düşünmeliyiz. Oğlunuz ergenlik döneminde olduğu için ilgileri daha farklı yönlere kaymış, derslerinde bu yönde düşüşler yaşamış. Bu yaştaki en büyük sıkıntı, daha önceden hiç önemsemedikleri konulara ilgi duymaları ve bunlara daha çok vakit ayırmalarıdır. Erkek çocuk olduğu için fiziksel aktivite içeren seçimler de düşünmeniz gerekebilir. Yani spor yapabileceği, enerjisini sağlıklı bir şekilde boşaltabileceği alanlar faydalı olacaktır. Yaz tatilini tamamen evde ve boş bir şekilde geçirmesi, bilgisayara olan düşkünlüğünü de artıracaktır. Ertesi sene okullar başladığında bilgisayara kota koymakta zorlanabilirsiniz.
Bu sebeple babanın şefkatli fakat kararlı bir şekilde bilgisayarı kullanma saatleri konusunda kural koyması gerekebilir. Anne babanın birçok konuda olduğu gibi burada da aynı kararda olması önemlidir. Erkek çocuk olduğu için babayla vakit geçirmesi, iş ortamı müsaitse babaya işte yardımcı olması ona güven verecektir.
Evin bazı işlerinde çocuklarınız arasında sorumluluk paylaşımı yapabilirsiniz. Kızınız sizinle pasta, börek ve yemek yapabilir. İşe yaradığını görmek, bir şeyleri başarabildiğini tecrübe etmek sağlıklı bir özgüven için gereklidir. Küçük yaşta kıyamadığımız için vermediğimiz sorumlulukları büyüyünce kazandırmak zordur.
Bu arada manevi konularda eğitim ve öğrenilenleri pekiştirmek için yaz dönemleri çok iyi bir fırsattır. Bu derslerde arkadaşlarıyla birlikte olmak hoşuna gidecektir. Ailece ibadet yapmak, babayla namaza gitmek, evde birlikte kitap okumak çocuk üzerinde güzel tesirler bırakacaktır.
Derslerindeki eksiklikleri tamamlaması için çalışma kitabı alıp, hafif bir program yapabilirsiniz. Hedeflere ulaştıkça abartıya kaçmadan onu ödüllendirebilirsiniz. Ailecek piknik yapmak, yeşil alanlara geziler düzenlemek, alış veriş merkezlerinde eğlenmekten çok daha sağlıklı olacaktır. Hareket etmek, serbestçe koşup oynamak şehir çocukları için gittikçe zorlaşan bir durum olmaya başladı. Bilgisayar karşısında hareketsiz saatler geçirmeleri onlar için son derece sağlıksız bir durum. O yüzden tatil sürecinde rahatça koşup oynayabilecekleri alanlara daha sık götürmek gerekir. Köye gitmek, aile büyüklerini ve akrabaları ziyaret etmek, o ortamı yaşamak hem onlara hem de size iyi gelecektir.