Teknolojik cihazlardan GPS ve pusula ile doğada yönümüzü kolayca bulabiliriz. Peki, bu cihazlar olmadan doğada yönümüzü nasıl bulabiliriz? Eski insanlar bu yön bulma işini nasıl yapıyorlardı acaba?
…
İlk etapta “gök cisimlerini gözlemleyerek kuzeyin nerede olduğunu bulabiliriz” diyebilirsiniz ama ya hava kapalıyken ya da gündüz vakti yıldızlar yokken nasıl olacak bu?
Eğer iyi bir doğa gözlemcisi iseniz, bir ağacı veya bir çalıyı ya da otsu bir bitkiyi gözlemleyerek yönünüzü bulabilirsiniz. İşte bu yazımızda doğada yön bulmada bitkilerden nasıl yararlanabileceğimizden bahsedeceğim sizlere.
…
Bütün bitkiler yaşamlarını sürdürmek ve besin üretmek için güneş ışığına ihtiyaç duyarlar. Bu nedenle güneşten daha çok yararlanabilmeleri için bitkilere güneşe doğru yönelme özelliği verilmiştir. İşte bitkilerin bu özelliği bize yön bulma konusunda yardımcı olabilir.
Ağaçların güneş alan kesimlerinde fotosentez daha çok yapıldığı için besin de daha fazla üretilir. Bu nedenle birçok ağaç türünde bitkinin güneş alan kısmındaki dallar daha uzundur.
Ağaçlar formları, dalları ve yaprakları dışında gövdeleriyle de bize yön bulmada bilgi verir. Ağaç gövdelerinin kuzeye bakan tarafları her zaman diğer taraftan daha koyu renkli ve mat olurken güneye yani ışığa bakan tarafları daha açık renkli ve parlak olur.
Yön bulmak için kullanılan yaygın bir yol da karayosunlarına bakmaktır. Ağaçların ve kayaların üzerinde yetişen karayosunlarının her zaman kuzeyi gösterdiğini duymuşsunuzdur. Ancak çok nemli bir bölgeye gittiğinizde bu yosunları ağacın her yönünde görebileceğinizi de unutmayınız. Bu arada karayosunları ile likenleri de birbiri ile karıştırmamak lazım. Her ikisi de ağaç ve kayalar üzerinde yaşayan ayrı canlılardır. Likenlerin yön gösterme gibi bir özelliği yoktur. Eğer doğada bu iki türü karıştırırsanız o zaman yönünüzü de karıştırmışsınızdır; Allah yardımcınız olsun.
Hercai menekşeler, karahindibalar, bazı zambaklar, laleler, sütleğenler ve papatya türleri de güneş ışığını seven bitkilerdir. Bu nedenle bu türler çiçeklerini her zaman aydınlık olan yöne, yani güneş ışınlarının geldiği yöne doğru çevirirler.
Hemen herkesin bildiği gibi ayçiçeği de güneşi takip eden bir bitkidir. Bu özelliği nedeniyle günebakan ismiyle de anılır. Ancak bu bitki her zaman tam olarak güneşi göstermez. Örneğin yüksek rakımlarda yetiştirilen ayçiçekleri, güneş ışınları eğik geldiği için çoğu kez doğu yönünü gösterir. Bu nedenle ayçiçeği çok güvenilir bir pusula bitkisi değildir.
…
Tüm bu bilgilerden sonra artık siz de ormanda yürüyüş yaparken ya da piknikte dolaşmaya çıktığınızda bitkilere bu gözle bakarsanız yönünüzü bulabilirsiniz.
Sonuç olarak tüm canlılar gibi bitkiler de biz insanlara birçok mesajlar veriyor. Tabi bu mesajları alabilmek için biraz bitki bilimi biraz da ekoloji bilmek lazım. Ve en mühimi de tabiata ibret nazarıyla bakmak ve onu okuyabilmek lazım.
Yön bulmada da kılavuzunuzun karga değil, bitkiler olması dileklerimle…