Feraset Nedir?

ATLARA GÖZLERİNİ birbirinden bağımsız kullanabilme kabiliyeti bahşedilmiştir. Diğer bir deyişle atlarda her göz, bağımsız olarak ayrı cisimleri görebilir. Bu durum atlara yanlardan, önden ve arkadan görüntü sağlar. Başın iki yanına yerleştirilmiş gözlerden her biri, etrafı 160-170 derecelik açı ile görür. Dolayısıyla toplam 320-340 dereceyi bulan görüş açısıyla at, insanlara kıyasla daha geniş bir sahayı görür.

Bu durum atın, başını düzgün bir şekilde ileri doğru tutarken kuyruğunun arkası hariç etrafındaki her şeyi görebilmesini sağlar. Atlar, bir cismi net görmek istediklerinde yüzünü o cisme çevirir, bir cisme değişik uzaklıklardan odaklanabilirler. Bu odaklanmanın olabilmesi için, atın başını aşağı ve yukarı kaldırması yeterlidir. Bu şekilde cismin uzaklığına göre odaklama yapılarak cismin görüntüsün retina üzerine net şekilde düşürülmesi sağlanır. Allah Teala’nın onlara verdiği bu mükemmel kabiliyet sayesinde atlar, atlayacağı engelin uzaklığını ve sıçrayacağı noktayı rahatlıkla ayarlayabilir.

İşte atların bu özelliği Kur’an coğrafyasının önemli bir kavramı olan ‘feraset’i de izah etmektedir. Normalde derin bakış sahibi olmaya basiret dendiği halde, Peygamber Efendimiz’in (asm) hadis-i şeriflerinde “Mü’minin ferasetinden sakınınız” diye buyurması elbette boşuna değildir. Feraset kelimesinin kökünde at bakışı anlamı vardır.

Yukarıda da izah edildiği gibi, atların çok geniş bir bakış açısı vardır. Arkalarını, yanlarını ve önlerini aynı anda görebilirler. Hadis’te de buna binaen mü’minlerin aynı anda hem geçmişlerini, hem yaşadıkları anı hem de geleceği değerlendirdikleri, olaylara böylesine geniş bir bakış açısıyla bakabildikleri vurgulanmıştır. En azından tefsir alimlerimiz bunu böyle izah etmişlerdir.