TR EN

Dil Seçin

Ara

Kâinattan Haberler

FİLİN HORTUMU NE KADAR HASSAS?

Bir filin hortumu, bir ağacı kökünden sökecek kadar güçlüdür. Bu kaba ve kuvvetli organın, kendisinden beklenmeyen bir başka özelliği daha var. Fil hortumu, bir tavşan burnundan daha hassastır. İki kilometre uzaktaki suyun kokusunu alır. Kokusuz suyun kokusu nasıl alınır? Üstelik iki kilometre uzaktan bu koku nasıl hissedilir?

Bilemiyoruz. Yalnız bildiğimiz bir şey var: Filin Rabbi, onu o koca gövdesiyle saatlerce su peşinde koşturmayacak kadar merhamet sahibidir. Onun için, kilometrelerce uzaktaki su kaynağının yerini ona bildirir.

 

***

 

HAYATIMIZ PAMUK İPLİĞİNE BAĞLI!

Sinir hücreleri ucuca eklenmişlerdir, ama aralarında boşluklar vardır. Birbirlerine değmezler bile. Peki elektrik akımı bir sinirden ötekine nasıl geçmektedir? Karmaşık bir kimyasal sistemle... Sinir hücreleri arasında özel bir sıvı ve bu sıvıda çok özelleşmiş bazı kimyasal enzimler vardır. Bu enzimler “elektron taşıma” gibi olağanüstü bir yeteneğe sahiptir. Elektrik akımı böylece bir sonraki sinir hücresine geçerek akmaya devam eder. Görüldüğü gibi insan vücudunda tek bir enzimin bile eksikliği, insan diye bir canlının var olmaması veya işlevini yerine getirememesi için yeterlidir.

 

***

 

“Ki O, yarattığı her şeyi en güzel yapan ve insanı yaratmaya bir çamurdan başlayandır.

Sonra onun soyunu bir özden, basbayağı bir sudan yapmıştır.

Sonra onu düzeltip bir biçime soktu ve ona ruhundan üfledi.

Sizin için de kulak, gözler ve gönüller var etti.

Ne az şükrediyorsunuz?”

(Secde Suresi, 7-9)

 

***

 

DÜNYANIN ISI MOTORU

Dünya’nın çekirdeği çok büyük bir hassasiyetle dengelenmiş ve radyoaktivite tarafından beslenen bir ısı motorudur... Eğer bu motor daha yavaş çalışsaydı, kıtalar şu anki yapılarına ulaşamazlardı... Demir hiçbir zaman erimez ve merkezdeki sıvı çekirdeğe inmezdi ve böylece Dünya’nın manyetik alanı hiçbir zaman oluşmazdı... Eğer Dünya’nın daha fazla radyoaktif yakıtı olsaydı ve dolayısıyla daha hızlı bir ısı motoru bulunsaydı, volkanik bulutlar Güneş’i kapatacak kadar kalın olur, atmosfer aşırı derecede yoğun hale gelir ve Dünya yüzeyi de hemen her gün volkanik patlamalar ve depremlerle sarsılırdı.

 

***

 

56.000 GÖZLÜ BÖCEK

Hayvanlar alemindeki en çok göze sahip olan hayvan kız böceğidir (dragonfly). Her gözde 30.000 adet küçük gözcük bulunur. Tam şekil olarak 6 metre uzaklığa kadar net görüş alanı vardır. Küçücük bir böcekte toplam 60.000 göz, her gözün merceği, her merceğin ışığı düşürdüğü retina, retinadan çıkan binlerce sinir ve bu sinirlerden gelen sinyallerin değerlendirildiği merkezi sinir sistemi... Sadece tek bir gözün oluşması, bu gözün bağlantı yaptığı bir tek sinir hücresinin bulunması, bu tek sinyalin değerlendirilebilmesi başlı başına mucize iken, 56.000 göz, bu gözlerin bağlantıları ve uyum içinde çalışmaları, elbette mucizeyi inkâr edilemeyecek bir seviyeye yükseltiyor.

 

***

 

MAKİNE TOPRAĞI SIKIŞTIRIYOR

Çiftçilerimiz mısır tarlalarında gümbürtüyle ilerleyen makineleri izlerken gülümsüyor. Oysa uzun vadede kendi geçim kaynaklarını yok ediyor olabilirler. Toprağın üst tabakası, gevşek ve içlerinde hava cepleri olan heterojen öbeklerden oluşuyor. Biçerdöver gibi büyük ve ağır makineler, “toprak sıkışması” adı verilen bir süreçle nemli toprağı, katmansız, pekişik ve geçit vermeyen sert bir kütleye dönüştürüyor. Kökler toprak sıkışmasına uğramış toprakta yayılamıyor; su toprağa nüfuz edemiyor. Teknolojinin en faydalı aletinin bile böyle yan etkilerinin olması doğrusu yeterince düşündürücü.

 

***

 

İLGİNÇ BİLGİLER:

• En sıcak yer Libya’da 58 derece ile El Aziziyah’dır.

• En yağışlı yer Hindistan’da Cherropunji şehri olup yıllık ortalama 1270 cm3 yağmur düşmektedir.

• En yüksek şelale Venezuella’da bulunan 979 m. Angel Şelalesidir.

• En kuru yer Şili’de Arica ve Antofagas arasındaki bölge olup ortalama 0,1 mm3 yağmur düşmektedir.

• En uzun nehir 6.656 km ile Nil Nehri’dir.

• En şiddetli deprem 1960’da 9,5 şiddetinde Şili’de gerçekleşmiştir.